Ο Επίσκοπος Ωλένης Φιλάρετος στα μπουντρούμια της Τριπολιτσάς
[…] Για 20 ολόκληρα χρόνια ο Επίσκοπος Φιλάρετος υπηρέτησε και ποίμανε θεοφιλώς την Επισκοπή Ωλένης. Ο Ωλένης Φιλάρετος καταγόταν από την πόλη των θρύλων και των παραδόσεων, την Κωνσταντινούπολη, εξ ου είχε και την προσωνυμία «ο Βυζάντιος». […]
[…] Περίπου ένα μήνα πριν από την έκρηξη της Επανάστασης, το Φεβρουάριο του 1821, η τουρκική διοίκηση αποφάσισε να προσκαλέσει στην Τριπολιτσά τους προύχοντες και αρχιερείς της Πελοποννήσου, υπό το πρόσχημα διαβουλεύσεων. Σκοπός τους ήταν να αποφύγουν απρόβλεπτες εξελίξεις, οι οποίες θα ανέτρεπαν το κλίμα ηρεμίας στη χώρα.[…]
[…] Στην στενή αυτή φυλακή οι κρατούμενοι δεν πλύθηκαν, δεν άλλαξαν φορέματα, είχαν εκεί κοντά τους τα δοχεία ακαθαρσιών και τρέφονταν κάκιστα. Μερικές φορές δε έριχναν μέσα στο στενάχωρο εκείνο κελί και μερικούς πληγωμένους με ανίατες πληγές εκ των οποίων αναδύετο αφόρητη κακοσμία. […]
[…] Οι ανηλεείς βασανιστές μια μέρα, έστειλαν ένα Τούρκο για να δει τάχα τι κάνουν οι όμηροι. Πήγε να ζυγώσει κοντά στο παράθυρο της φυλακής, μα αμέσως έκανε πίσω. Η φρίκη τον πήρε από την μύτη, τα μάτια και τα αυτιά, απ’ όλα αυτά που ατένισε και άκουσε. Η βρώμα μέσα σε εκείνες τις εκατόν πενήντα πήχες του μπουντρουμιού, ήταν κάτι αφάνταστο και απερίγραπτο. Η βαριά μπόχα της μούχλας, της σαπίλας, της γάγγραινας, του έφερναν λιγοθυμιά. Μέσα από το μισόφωτο του παραθύρου είδε σουρωμένες, κιτρινισμένες μορφές, χαμένες μέσα σε λόγκους από μαλλιά και γένια, ψειριασμένα και ακούρευτα όλες εκείνες τις μέρες, λαιμά πληγιασμένα σε σιδερένιες λαιμαριές. Είδε πόδια πρησμένα φοβερά, πλάσματα που είχε φρικτά παραμορφώσει το πολυχρόνιο μαρτύριο. Άκουσε άλλους να βογγούν βαθιά και άλλους να στενάζουν ξέψυχα. Το τέλος πλησίαζε για τους περισσότερους. Κανείς όμως δεν δείλιαζε. Θάρρος έδινε ο ένας στο άλλον. Ο ένας εξομολογούσε τον άλλον. Όλοι έτοιμοι για το τέλος του μαρτυρίου. Το τέλος για κάποιους από αυτούς ήταν δεδομένο!!! Για κάποιους άλλους όμως ιδού η ελπίδα, η πρόσκαιρη και παροδική όμως ελπίδα. Φωνή ακούγετε: «Κουράγιο άρχοντες και δεσποτάδες», φωνάζει, «κουράγιο, ο καπετάν Κολοκοτρώνης με έστειλε να σας πω πως απόψε το βράδυ θα σας λευτερώσει…». Αγαλλίασαν οι σουρωμένες μορφές αλλά για λίγο. Και το βραδύ εκείνο ελευθερώθηκαν, αλλά οι περισσότεροι απέθαναν από τις κακουχίες και κακοπάθειες της φυλακής. Ο Κολοκοτρώνης φρόντισε να ελευθερωθούν όλοι, αλλά δεν ήσαν όλοι τυχεροί. Μαζί με αυτούς και ο Ωλένης Φιλάρετος που πέθανε ευθείς αμέσως από την απελευθέρωσή του από τα μπουντρούμια της Τριπολιτσάς.
Πηγή: Αρχιμανδρίτου Φιλαρέτου Ναπ. Σπανοπούλου, Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΩΛΕΝΗΣ ΦΙΛΑΡΕΤΟΣ, ΕΝΑΣ ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΑΣ ΤΗΣ ΗΛΕΙΑΣ
Πηγή: “Οι αρχιερείς και οι προύχοντες εντός της εν Τριπόλει φυλακής εν έτει 1821”, Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος
Η Τριπολιτσά έπεσε στα χέρια των επαναστατών στις 23 Σεπτεμβρίου του 1821. Ακολούθησαν σφαγές και λεηλασίες. Οπλισμένοι οι Έλληνες, μπήκαν στην πόλη χτυπώντας τους Τούρκους, που οχυρώθηκαν στα σπίτια τους. Οι Οθωμανοί που κλείστηκαν στον κεντρικό πύργο, τη Μεγάλη Τάπια, παραδόθηκαν έπειτα από τρεις ημέρες από έλλειψη νερού. Η άλωση της Τριπολιτσάς, έξι μήνες από την έναρξη της Επανάστασης, ήταν ιδιαίτερα σημαντική, καθώς είχε συντριβεί η βασική στρατιωτική βάση του οθωμανικού στρατού στην Πελοπόννησο και χιλιάδες τουρκικά όπλα πέρασαν στην κατοχή των Ελλήνων, τονώνοντας το ηθικό τους. Οι εξεγερμένοι πίστεψαν πια πως οι Τούρκοι δεν ήταν ακατανίκητοι. Στη συνέχεια, οι νικητές της Τριπολιτσάς στράφηκαν στα περιφερειακά κάστρα της Πελοποννήσου, για να τα πολιορκήσουν.
Πηγή: “Ιστορία του νεότερου και σύγχρονου κόσμου”, Ιωάννης Κολιόπουλος, Ιάκωβος Μιχαηλίδης, Αθανάσιος Καλλιανιώτης, Χαράλαμπος Μηνάογλου, εκδ. Διόφαντος
Κάντε κλικ σε κάθε εικόνα για να δείτε λεπτομέρειες του βιβλίου.
Η Ελληνική Επανάστασις (Διονύσιος Α. Κόκκινος)
Η μνήμη υπήρξε το μέγα πρώτον κεφάλαιον του νοούντος ανθρώπου δια την κατάκτησιν των νέων του δρόμων. Από την ανάγκην της αναπτύξεως του όπλου τούτου εδημιουργήθη η ιστορία. Είναι η γνώσις των δοκιμασμένων δυνάμεων ενός λαού και των εκδηλωμένων του ιδιοτήτων εις τα εμπόδια, τας δοκιμασίας και τας κατακτήσεις κατά το πέρασμα των αιώνων. Χωρίς την γνώσιν του παρελθόντος δεν είναι δυνατόν να μετρήσωμεν τας δυνάμεις του παρόντος, ούτε ν’ ατενίσωμεν προς το μέλλον.
Και αυτή η γνώσις έχει την αξίαν της συνειδήσεως. Διότι η εξελισσόμενη ζωή φέρει εντός της αναπόσπαστον το παρελθόν, αφού τούτου είναι αποτέλεσμα αι διαμορφούμεναι εις κάθε παρόν δυνάμεις. Λαός που θα ήθελε να κλείση την ιστορίαν του, θα ήτο ως να ήθελε να αρχίση την ζωήν του εκ του χάους. Αλλά δεν εδημιουργήθημεν χθες. Εξεκινήσαμεν από πολύ μακράν. Και αν ηχρηστεύαμεν την μνήμην μας, δεν θα κατεστρέφαμεν το παρελθόν, αφού τούτο υπάρχει αφ’ εαυτού εις την κατά πάσαν στιγμήν σύγχρονον κατάστασιν, αλλ’ απλώς θα ηγνοούμεν εαυτούς. Αυτήν την έννοιαν της εξυπηρετήσεως της συνειδήσεως των δυνάμεων των λαών έχει η γνώσις της ιστορίας των.
Προτεινόμενες σελίδες:
Η άλωσις της Τριπολιτσάς [2ος τόμος, σελ. 216-245]
Η Επανάσταση του ’21 (Δημήτρης Φωτιάδης)
Το Εικοσιένα, που δίκαια ονομάστηκε από τον Φωτάκο “το θαύμα του κόσμου”, συγκλόνισε ολόκληρη σχεδόν τη ζωή μου. Τις θυσίες και τα κατορθώματα εκείνης της γενιάς τα αφηγήθηκα αποσπασματικά σε μια σειρά από βιβλία μου. Τώρα που συμπληρώνονται 150 χρόνια από την αγία μέρα του σηκωμού, προσφέρω -ταπεινός απόγονος εκείνων- την Ιστορία της Επανάστασης του Εικοσιένα. Το τί πέτυχα δε θα το κρίνει βέβαια εγώ, παρά ο αναγνώστης. Το μόνο πού ίσως έχω το δικαίωμα να πω είναι πώς πολύχρονη και πολύμοχθη στάθηκε η συγγραφή του έργου. Τίποτ’ άλλο. Τετράτομη είναι η Ιστορία μου του Εικοσιένα. Τον πρώτο τόμο τον χωρίζω σε δυο μέρη. Το ένα αποτελεί την εισαγωγή στην επανάσταση. Αρχίζει από την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους και εξετάζει τις πνευματικές, πολιτικές, οικονομικές και ιδεολογικές συνθήκες που στάθηκαν οι προϋποθέσεις της εθνεγερσίας. Το δεύτερο μέρος τον Α’ τόμου εξιστορεί τη συγκρότηση της Φιλικής Εταιρίας, την κήρυξη της επανάστασης από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη και τον αγώνα στη Μολδοβλαχία. Ο δεύτερος τόμος αργάζει με την κάθοδο τον Παπαφλέσσα στο Μοριά και εξιστορεί την κήρυξη της επανάστασης σ’ αυτόν, στη Ρούμελη και στα νησιά, καθώς και τους πολυαίμαχτους αγώνες ως την καταστροφή των Ψαρών το 1824. Ο τρίτος αρχίζει με το δεύτερο εμφύλιο σπαραγμό και εξιστορεί τα πολεμικά και πολιτικά γεγονότα από την άφιξη των αιγυπτιακών στρατευμάτων του Ιμπραήμ στο Μοριά ως τη ναυμαχία του Ναβαρίνου. Ο τέταρτος σκιαγραφεί τον ερχομό τον Καποδίστρια, την πολιτεία του, την αναγνώριση της ανεξαρτησίας της Ελλάδας και τελειώνει με τη δολοφονία του Κυβερνήτη.
Προτεινόμενες σελίδες:
Το πάρσιμο της Τριπολιτσάς [2ος τόμος, σελ. 112]
Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως (Σπυρίδων Τρικούπης)
Είναι ντροπή για κάθε Έλληνα να μη γνωρίζει στις λεπτομέρειές του το μέγα γεγονός της Ελληνικής Επανάστασης, ιδιαίτερα στους σημερινούς καιρούς, που η πατρίδα μας απειλείται σοβαρότατα, καθώς την ιστορία της προσπαθούν θρασύτατα να οικειοποιηθούν νεογνά “έθνη”. Έτσι, το παρόν έργο του Μεσολογγίτη Σπυρίδωνος Τρικούπη (1788-1873), πρώτου πρωθυπουργού της ελεύθερης Ελλάδας (1828-29), γίνεται επίκαιρο και ισχυρή αφορμή για περαιτέρω εντρύφηση στη νεότερη ιστορία μας. Διότι ο Τρικούπης, όντας καταγραφέας σύγχρονος των γεγονότων από την ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας ως την ανακήρυξη της Ανεξαρτησίας, μιλά με τη βεβαιότητα του αυτόπτη και με μιαν αντικειμενικότητα τιμητική για τον ίδιο. Η Ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης του Σπυρίδωνος Τρικούπη εκδίδεται σε τέσσερις τόμους. Ο πρώτος τόμος ιστορεί τα γεγονότα από την ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας ως την άφιξη του Δημητρίου Υψηλάντη στην Ελλάδα, ο δεύτερος από την εισβολή του Ομέρ Βρυώνη στην Αττική ως και την πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου, ο τρίτος περιλαμβάνει τα συμβάντα από τον θάνατο του Δράμαλη ως και τη δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου και ο τέταρτος αναφέρεται στην περίοδο από την Γ΄ Εθνική Συνέλευση στην Επίδαυρο ως την ανακήρυξη της Ανεξαρτησίας (. . .).
Προτεινόμενες σελίδες:
Άλωσις Τριπολιτσάς [τόμος Β΄, σελ. 62]
Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 (Σαράντος Καργάκος)
«…Υπάρχει κάτι που το θεωρώ βασικό και στον παρόντα καιρό. Δεν πρέπει να μικροποιούμε τους ανθρώπους που έζησαν στο παρελθόν και που δημιούργησαν το δικό μας παρόν (με ό,τι καλό ή κακό). Συχνά η μικροποίηση του χθες δεν γίνεται από αντικειμενικότητα αλλά σκοπιμότητα κρύβει τη δική μας μικρότητα. Κάποιοι, όταν δεν μπορούν να φθάσουν ψηλά, προσπαθούν να κατεβάσουν τους υψηλούς του χθες στα χαμηλά. Αυτό γίνεται σήμερα, εν ονόματι της “νέας διδακτικής” ή εν ονόματι κάποιας νεφελώδους “αποδομητικής ιστορίας”, με την οποία προσπαθούν να εξαλείψουν ό,τι μπορεί να λέγεται “έθνος” και “εθνικό”, και πρώτα απ’ όλα την εθνική ιστορία και εθνική λογοτεχνία, που εμπνέουν το εθνικό φρόνημα και την εθνική πολιτική της ανεξαρτησίας. Έτσι σπιλώνονται συστηματικά οι άνθρωποι που δημιούργησαν το 1821».
Προτεινόμενες σελίδες:
1. Η είσοδος των Ελλήνων στην Τριπολιτσά [τόμος Α΄, σελ. 407]
2. Η σημασία της απελευθέρωσης της Τριπολιτσάς [τόμος Α΄, σελ. 417]
Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως (Γεώργιος Φίνλεϋ)
Η Ελληνική Επανάσταση, καθοριστικός σταθμός στην ιστορία του ελληνικού Έθνους, αποτελεί διαρκώς αντικείμενο μελέτης και έρευνας. Το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων συμβάλλει στην κατεύθυνση αυτή και τιμά τους ιστορικούς συγγραφείς. Για τους λόγους αυτούς εκδίδει το έργο του George Finlay “History of the Greek Revolution”, σε μετάφραση Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, που παρέμενε ανέκδοτη για έναν αιώνα.
Με την έκδοση αυτή αποδίδεται η δέουσα τιμή στον Άγγλο φιλέλληνα και ιστορικό George Finlay, έναν άνθρωπο που για χάρη της Ελλάδας εγκατέλειψε την πατρίδα του, ήρθε να βοηθήσει στον Αγώνα για την ελληνική ανεξαρτησία και, τελικά, έζησε την υπόλοιπη ζωή του στη Χώρα μας. Η τιμή αυτή αποδίδεται ανεξάρτητα από τις αντιρρήσεις που μπορεί να έχει κανείς (η ιστορική επιστήμη έχει διατυπώσει πολλές), είτε για την εγκυρότητα της ιστορικής πληροφορίας, είτε και για την αντικειμενικότητα και νηφαλιότητα του συγγραφέα.
Παράλληλα, η έκδοση τιμά και τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, ένα μεγάλο πνευματικό ανάστημα του Τόπου μας. Γιατί η μετάφραση αυτή του έργου του Finlay, αν και συνιστά πνευματική παραγωγή δεύτερου βαθμού, δεν παύει να φέρει τη σφραγίδα της παπαδιαμαντικής γλωσσικής δημιουργίας. Δεν θα πρέπει εξάλλου να μας διαφεύγει το γεγονός ότι, αν και ο ίδιος ο Παπαδιαμάντης είχε αντιρρήσεις για κάποιες θέσεις του Finlay, μετέφρασε το έργο με ακρίβεια και ευσυνειδησία, διδάσκοντάς μας να ακούμε όλες τις φεωνές, γιατί μόνο έτσι μπορούμε να τις κρίνουμε και να τις συνθέτουμε.
Η έκδοση αυτή του Ιδρύματος της Βουλής έρχεται σε συνέχεια της τετράτομης Ιστορίας της Ελληνικής Επαναστάσεως του Σπυρίδωνος Τρικούπη και αποτελεί μέρος της προσπάθειάς του να παρουσιάσει την ιστορία αυτής της περιόδου του Έθνους από διαφορετικές οπτικές γωνίες και αφηγήσεις προσώπων που έζησαν τα γεγονότα, έτσι ώστε να εντοπίζεται και να αναδεικνύεται το “Αληθές”. Όπως άλλωστε υποδεικνύει και ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός, “το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι Αληθές”.
Προτεινόμενες σελίδες:
Άλωσις της Τριπολιτσάς και συνθηκολογία των Αλβανών [τόμος Α΄, σελ. 263]
Ιστορία του Νέου Ελληνισμού (Απόστολος Βακαλόπουλος)
Προτεινόμενες σελίδες:
1. Η οργάνωση των στρατευμάτων του κέντρου της Πελοποννήσου και η εξέλιξη των επιχειρήσεων ως την άλωση της Τριπολιτσάς [τόμος Ε΄, σελ. 637]
2. Η άλωση της Τριπολιτσάς και οι συνέπειές της [τόμος Ε΄, σελ. 661]
3. {Χάρτης} Τοπογραφικός χάρτης της πολιορκίας της Τριπολιτσάς [τόμος Ε΄, σελ. 643]
Απομνημονεύματα αγωνιστών του ’21
Μια πολυτελής έκδοση με τα απομνημονεύματα των αγωνιστών του 21. Κείμενα γραμμένα απο τον Καραϊσκάκη, τον Φωτάκο, τον Π.Π. Γερμανο, τον Περραιβό και τον Κολοκοτρώνη. Είναι τα κείμενα που μας παρουσιάζουν, με τον μεγαλύτερο τρόπο τα γεγονότα του μεγάλου ξεσηκωμού.
Προτεινόμενες σελίδες:
1. Στρατόπεδον Πιάνας – Διασκόρπισις αυτού από τους Τούρκους της Τριπολιτσάς [τόμος Ι’, σελ. 64]
2. Σύστασις στρατοπέδου εις τον Άγιον Βλάσην και εις τριγύρω μέρη της Τροπολιτσάς [τόμος Ι’, σελ. 138]
3. Συνθήκη των Αλβανών Μπέηδων της Τριπολιτσάς μετά των πολιορκούντων Ελλήνων – Άλωσις της Τριπολιτσάς [τόμος Ι’, σελ. 158]
4. Ανάπαυσις των Ελλήνων δια την πολυχρόνιον πολιορκίαν της Τριπολιτσάς – Νόσος εν τη πόλει [τόμος Ι’, σελ. 184]
5. Οχλαγωγία εν Τριπόλει – Ρήξις μεταξύ Αρκαδινών και Μιστριωτών εν Τριπόλει – Λογομαχία μεταξύ των βουλευτών εν Τριπόλει [τόμος Ι’, σελ. 311]
Ο Γέρος του Μοριά (Σπύρος Μελάς)
Κολοκοτρώνα! Κολοκοτρώνα! Έτσι λέγανε τα τουρκάκια, στα βάθη της Ασίας καί το αίμα τους πάγωνε. Η φαντασία τους έπλαθε τεράστιο γίγαντα με τρία μάτια. Το μεσανό, πελώριο, απάνω από τη μύτη, στα κούτελο. Τον θέλανε τριχωτό σαν αρκούδα με φοβερά δόντια κάπρου γυριστά, κοφτερά σα χατζάρια. Καί πώς τον φτιάσανε οί Ευρωπαίοι, Μεγαλοκέφαλο, μας τον λέει ο Μέντελσον, τρομερόν ατσίγγανο μ’ αλλήθωρα μάτια. Και οί άλλοι πού τον είδαν από κοντά , Μυτερό, σταχτόχρωμο βράχο – μας τον παρουσιάζει ο Έμερσον – απ’ αυτούς πούναι σπαρμένοι στο Αιγαίο πέλαγο “σκοπελοπρόσωπο” τον ονομάζει κι ό Σούτσος – άγρια μορφή, σκαμμένη από τον καιρό, χαλασμένη από τον πόλεμο, φαγωμένη από την αδιάκοπη ανησυχία, όμοια με βράχο πού τον δέρνουν τα κύματα. Κι αυτός ό Γάλλος συνταγματάρχης Βουτιέ, πούκαμε μαζί του στην Τρίπολη, σ’ ολάκερη την πολιορκία, του κολλάει “une enorme moustache” – ένα μουστάκι πελώριο. Ή μαγεία του παραμυθιού σκλαβώνει ή προοπτική των βάθρων παραμορφώνει. Μα δε λέω να σαρώσουμε τα κατορθώματα της ποιητικής άδειας, ούτε να βγάλουμε από τους ήρωες την αστραφτερή πανοπλία του θρύλου, για να τους δούμε θεόγυμνους Δε λέω να σπάσουμε άφοβα τα βάθρα, για να γκρεμίσουμε τους ευεργέτες, μα για να τους αγκαλιάσουμε σφιχτά, με λαχτάρα, με λατρεία ζεστή και ανθρώπινη. Ένας νέος είχε ‘ρθει από τα βάθη της Ανατολής, στα 1823, πρόσφυγας στην Τρίπολη. Με φαντασία γεμάτη από τα παραμύθια της Ασίας για τον Κολοκοτρώνη, έτρεξε, άμα έφτασε, στο σπίτι του, να ιδεί το υπεράνθρωπο τέρας Βρήκε κόσμο πολύν εκεί πέρα. Ό Γέρος ήταν μ’ άλλους καπεταναίους σε μια ισόγεια κάμαρη, αμέσως μετά την αυλή. Λαός κι αρματωμένοι ακόλουθοι φράζανε την πόρτα. Ό νέος δεν μπορούσε να δει τίποτα έσπρωχνε καί σπρωχνότανε, ν’ ανοίξει δρόμο.
Προτεινόμενες σελίδες:
Το πάρσιμο της Τρίπολης [σελ. 323]
Το ’21 στις πηγές του (Κώστας Παπαδημητρίου)
Το ’21 είναι η μεγάλη πηγή δόξας και μεγαλείου της νεότερης ελληνικής ιστορίας μας. Αποτελεί την κορυφαία της στιγμή. Το βιβλίο αυτό θέλει να δώσει στον αναγνώστη του την ευκαιρία να νιώσει έντονα στα στήθη του τον εθνικό παλμό. Να ακούσει μέσα από τα κείμενά του τις δυνατές και καθαρές φωνές των ηρώων της μεγάλης εξέγερσης, να δεί και να ζήσει νοητά τους τιτάνιους αγώνες τους και το μέγεθος της θυσίας τους για την απόχτηση της χιλιάκριβης της λευτεριάς μας.
Προτεινόμενες σελίδες:
1. Η Μάχη της Γράνας [σελ. 140]
2. Συνομιλίες για ειρήνευση στην Τριπολιτσά [σελ. 142]
3. Μανώλης Δούνιας ο Πορθητής [σελ. 144]
Οι αρχιερείς και οι προύχοντες εντός της εν Τριπόλει φυλακής εν έτει 1821 (Ιωσήφ Ζαφειρόπουλος)
Ο ιερομόναχος Ιωσήφ Ζαφειρόπουλος (1785-1858), από τα Λαγκάδια της επαρχίας Γορτυνίας, υπήρξε ως διάκονος της Μητρόπολης ένας από τους ομήρους των Τούρκων κατά την πολιορκία της Τριπολιτσάς το έτος 1821. Στο βιβλίο του, που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1851, εξιστορεί ως αυτόπτης μάρτυρας τα δεινά που υπέστησαν οι Έλληνες προύχοντες και αρχιερείς της πόλης στη διάρκεια της πολύμηνης πολιορκίας από τα στρατεύματα του Κολοκοτρώνη. Η παραμονή του Θεόδωρου Δεληγιάννη και του Μητροπολίτη Τριπόλεως Δανιήλ και δεκάδων άλλων προεστών στο σεράϊ του καϊμακάμη λίγους μήνες πριν την 25 Μαρτίου διέλυσε τις υποψίες των Τούρκων και διέσωσε την Επανάσταση κατά τους κρίσιμους μήνες της προετοιμασίας της. Η αυτοθυσία τους τούς κατατάσσει, κατά τον συγγραφέα, στους μεγάλους εθνομάρτυρες του Γένους.
Εικόνες από την άλωση της Τριπολιτσάς (Νίκος Γρηγοράκης)
Επιμέλεια βιβλιοπροτάσεων:
Χαράλαμπος Αντωνόπουλος, εκπαιδευτικός MSc
Βιβλιογραφική έρευνα:
Τάκης Κοντούλης, φοιτητής τμήματος Ιστορίας – Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ
Βάσια Τσακριλή, φοιτήτρια τμήματος Ιστορίας – Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ
