Η ελληνική ψυχή ανά τους αιώνες μεγαλούργησε επιδεικνύοντας δείγματα μεγαλοψυχίας, γενναιοδωρίας, υπερβάσεως του «εγώ», αλτρουισμού και αυτοθυσίας. Αυτές οι υψηλές αξίες και τα ιδανικά του Έλληνα νοηματοδοτούν την ύπαρξή του, συνυφαίνονται στενά με την ταυτότητά του και αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της εθνικής του κληρονομιάς.
Τα παραπάνω στοιχεία τα αναγνωρίζουμε στην προσωπικότητα των μεγάλων Ελλήνων ευεργετών, οι οποίοι δεν παρέλειψαν να διαθέσουν μεγάλα χρηματικά ποσά για τη δημιουργία κοινωφελών έργων, δείχνοντας έμπρακτα την έντονη φιλοπατρία και την ευγνωμοσύνη τους στον Έλληνα – συνάνθρωπο – συμπατριώτη.
Αρκετά από τα έργα αυτά ακόμη και σήμερα δεσπόζουν στον Ελληνικό χώρο αγέρωχα και ευθυτενή, μεταλαμπαδεύοντας τον ψυχικό πλούτο των Ελλήνων ευεργετών, τα ευγενή συναισθήματα αυτών για την ανθρώπινη ψυχή και την αμέριστη αγάπη και γενναιοδωρία τους προς τον Ελληνικό πολιτισμό.
Πηγή: Μεγάλοι Έλληνες ευεργέτες
Κάντε κλικ σε κάθε εικόνα για να δείτε λεπτομέρειες του βιβλίου.
Σίμων Σίνας (Γεώργιος Λάιος)
[…] Από το 1856 άρχισε τις δωρεές του, τόσο προς τη χώρα του, όσο και την πατρίδα των προγόνων του. Προσέφερε μεγάλα ποσά στην Εμπορική Σχολή της Βιέννης, στην ελληνική κοινότητα της Βιέννης για την ανέγερση του ναού της Αγίας Τριάδας, στην Εταιρεία Φίλων της Μουσικής, στον Πύργο Αναψυχής Άλμπρεχτ κ.α. Στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στην Αθήνα διέθεσε σημαντικά ποσά για το Αμαλιείο Ορφανοτροφείο, το Οφθαλμιατρείο, την αποπεράτωση του Μητροπολιτικού Ναού, την ανακαίνιση του Αστεροσκοπείου και τη Φιλεκπαιδευτική Εταιρεία. Η μεγαλύτερη δωρεά του, όμως, ήταν η ανέγερση του Μεγάρου της Ακαδημίας, σε σχέδια του Θεόφιλου Χάνσεν και επίβλεψη του Ερνέστου Τσίλερ. Επίσης, προσέφερε μεγάλο αριθμό υποτροφιών σε νεαρά ελληνόπουλα για να σπουδάσουν στην Ευρώπη. […]
Πηγή: https://www.sansimera.gr/biographies/707 © SanSimera.gr
Ο εθνικός ευεργέτης Εμμανουήλ Α. Μπενάκης και αι προς το ελληνικόν έθνος δωρεαί του
(Στυλιανός Στυλιανίδης)
[…] Πραγματοποίησε σημαντικό φιλανθρωπικό έργο ενώ δώρισε σημαντικά ποσά για την ίδρυση κοινωφελών ιδρυμάτων. Το 1908 και το 1909 ίδρυσε το «Μπενάκειο Κοινοτικό Συσσίτιο» και το «Μπενάκειο Ορφανοτροφείο Θηλέων». Πρωτοστάτησε στην ίδρυση του Μπενάκειου Παιδικού Ασύλου, του Κολλεγίου Αθηνών, ένα κτίριο του οποίου φέρει το όνομά του, της Μπενακείου Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων, καθώς και του Μπενάκειου Φυτοπαθολογικού Ινστιτούτου. […]
Πηγή: λήμμα “Εμμανουήλ Μπενάκης στη Βικιπαίδεια
Διαθήκη του Νικολάου Ζωσιμά (Σπύρος Εργολάβος)
[…] Ο Νικόλαος μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και γνωρίστηκε και με τον Ιωάννη Καποδίστρια, υπουργό εξωτερικών του Τσάρου Αλέξανδρου Α’. Δώρησε μεγάλη συλλογή εκκλησιαστικών και άλλων βιβλίων και πλούσια νομισματική συλλογή υπέρ της πατρίδας. Στήριξε οικονομικά τον αγώνα, τόσο στη Μολδοβλαχία όσο και στον ελληνικό χώρο. Το 1828 με το θάνατο του Ζώη χορηγήθηκε χρηματικό ποσό για την ανέγερση της Ζωσιμαίας σχολής, σχολείο που αποτέλεσε το κέντρο της εκπαιδευτικής δραστηριότητας στην ευρύτερη περιοχή. Στα ευεργετήματά τους περιλαμβάνονται και η ίδρυση Νομισματικού Μουσείου στην Αθήνα, με δωρεά της προσωπικής τους συλλογής σε αρχαία ελληνικά και ρωμαϊκά νομίσματα και η ανέγερση ορφανοτροφείου στην Πάτμο. Ο Νικόλαος ήταν ένας από τους πρώτους σημαντικούς μετόχους και καταθέτες της Εθνικής Τράπεζας (1841) που ίδρυσε ο συμπατριώτης του Γεώργιος Σταύρου. Απεβίωσε το Φεβρουάριο του 1842 στη Ρωσία σε ηλικία 83 ετών. Δεν νυμφεύθηκε και δεν απέκτησε τέκνα. Ήταν ο τελευταίος από τους έξι αδερφούς που ‘χε μείνει εν ζωή. Με τη διαθήκη του προσέφερε χρήματα για την ίδρυση νοσοκομείου και γηροκομείου στα Ιωάννινα, για την εξόφληση χρεών και την απελευθέρωση φυλακισμένων για χρέη, για την πληρωμή των καθηγητών του σχολείου, την ίδρυση βιβλιοθηκών και τη δωρεάν σίτιση και παροχή βιβλίων στους άπορους μαθητές. […]
Πηγή: λήμμα “Νικόλαος Ζωσιμάς” στη Βικιπαίδεια
Η ζωή του Γεωργίου Αβέρωφ (Μιχαήλας Αβέρωφ)
[…] Με χορηγία του Αβέρωφ υλοποιήθηκε η πρωτοπόρος πρωτοβουλία της Ελληνίδας εκπαιδευτικού και φεμινίστριας Καλλιόπης Κεχαγιά (1839-1905) για την ανέγερση και σύσταση Εφηβείου. […] Το Εφηβείο Αβέρωφ αποτέλεσε υπόδειγμα σωφρονιστικού καταστήματος την εποχή εκείνη για την Ελλάδα. Διέθετε σχολείο, βιβλιοθήκη, εργαστήρια σε ειδικούς χώρους στα οποία εξασκούνταν οι τρόφιμοι, νοσοκομείο με αυτόνομους χώρους αναρρώσεως, μαγειρείο, τραπεζαρία και ναό. […] Στον Αβέρωφ επίσης οφείλονται η ανέγερση κτιρίων και ιδρυμάτων όπως η σχολή Ευελπίδων, η Γεωργική σχολή της Λάρισας, το Ωδείο των Αθηνών, της Ελληνικής Φιλαρμονικής της Αλεξάνδρειας κ.α. Το μεγαλύτερο ευεργέτημα του πάντως θεωρείται η δωρεά 2.500.000 χρυσών φράγκων στο Πολεμικό Ναυτικό, χρήματα με τα οποία ναυπηγήθηκε το θωρηκτό «Γεώργιος Αβέρωφ». […]
Πηγή: λήμμα “Γεώργιος Αβέρωφ” στη Βικιπαίδεια
Ιωάννης Πρίγκος (Βαγγέλης Σκουβαράς)
[…] Το 1762 αποφάσισε να δημιουργήσει στη Ζαγορά μια βιβλιοθήκη, έχοντας ως παράδειγμα τη βιβλιοθήκη του Άμστερνταμ. Μέχρι το 1776 έστειλε, μέσω Σμύρνης, στη γενέτειρά του, 800 τόμους βιβλίων, τα περισσότερα από τα οποία ήταν σπάνιες εκδόσεις αρχαίας ελληνικής γραμματείας, έργα Βυζαντινών συγγραφέων, χρονογράφων, ιστορικών και πατέρων της εκκλησίας, καθώς και φιλοσοφικά και ιστορικά βιβλία αλλά και γεωγραφίες, άτλαντες και χάρτες. Είχε αλληλογραφία με τον Πατριάρχη Καλλίνικο Γ’, επίσης Ζαγοριανό, στον οποίο έστελνε χρήματα προκειμένου να δημιουργήσει εκεί ένα είδος δημοτικού, το κατώτερο Σχολείο των Κοινών Γραμμάτων. Μετά την επιστροφή του στη γενέτειρα, το 1776, και πάλι σε συνεργασία με τον Καλλίνικο, ίδρυσε ένα ανώτερο σχολείο, το Ελληνομουσείο, που χτίστηκε κοντά στη βιβλιοθήκη (και τα δύο κτίρια κατασκευάστηκαν με χρήματα του Πρίγκου). Στο σχολείο αυτό, από το οποίο αποφοίτησαν μεταξύ άλλων ο Άνθιμος Γαζής και ο Γρηγόριος Κωνσταντάς, οι μαθητές διδάσκονταν την ελληνική γλώσσα, καθώς και μαθηματικά, γεωγραφία, ιστορία και φυσική.
Πηγή: λήμμα “Ιωάννης Πρίγκος” στη Βικιπαίδεια
Ο Γεώργιος Σταύρος από την επανάσταση έως την ίδρυση της Εθνικής Τραπέζης
(Νύσης Μεταξάς – Μεσσηνέζης)
[…] Στα ευεργετήματα του Γεωργίου Σταύρου περιλαμβάνεται η ίδρυση και χρηματοδότηση νοσοκομείων, γηροκομείων, οικοτροφείων, βιβλιοθηκών, μοναστηρίων κλπ πριν και μετά την απελευθέρωση. Σε μεγάλο βαθμό συνέβαλε στην ίδρυση του Ορφανοτροφείου Χατζηκώνστα στην Αθήνα, αξιοποιώντας κληροδότημα του Ηπειρώτη ευεργέτη Γεωργίου Χατζηκώνστα (Ιωάννινα 1753-Μόσχα 1845). Βοήθησε επίσης μεμονωμένα άτομα, φτωχούς, χήρες και ορφανά αγωνιστών των Αθηνών και της Ηπείρου. Ιδιαίτερα ευεργετήθηκε η ιδιαίτερη πατρίδα του, τα Ιωάννινα ενώ εξακολουθούσε να είναι υπό τουρκοκρατία. Βοήθησε στον εμπλουτισμό της βιβλιοθήκης της Ζωσιμαίας Σχολής. […]
Πηγή: λήμμα “Γεώργιος Σταύρος” στη Βικιπαίδεια
Ο Ελληνικός εμπορικός κόσμος της Οδησσού και η Ελλάδα (Κώστας Αυγητίδης)
Από το τέλος του 18ου αιώνα, ο ελληνικός λαός άρχισε έναν ακατάπαυστο ιερό αγώνα, καταβάλλοντας αφάνταστες προσπάθειες για την αποτίναξη του ζυγού της τυραννίας. Στα δύσκολα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς, πλήθος Ελλήνων βρήκαν καταφύγιο, προστασία και συμπαράσταση στη φιλόξενη ρωσική γη. Στη νεότερη ιστορία της χώρας μας, η πόλη της Φιλικής Εταιρείας, η Οδησσός, κατέχει πρωτεύουσα θέση και συνδέεται στενά με τον εθνικό – απελευθερωτικό αγώνα του λαού μας. Η Οδησσός, από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ίδρυσής της, το 1794, φιλοξένησε και προστάτευσε, στο διάβα των αιώνων, τους Έλληνες που βρήκαν καταφύγιο σ’ αυτήν.
Ιστορία της Ριζαρείου εκκλησιαστικής σχολής (Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Παπαδόπουλος)
[…] Οι αδελφοί Ριζάρη κατάγονταν από το Μονοδένδρι Ζαγορίου και από μικρή ηλικία έμειναν ορφανοί. Αρχικά ο Μάνθος πήγε στη Μόσχα, για να δουλέψει για ένα διάστημα σε ένα θείο τους. Στη συνέχεια ξεκίνησε δικές του επιχειρήσεις και γρήγορα έκανε περιουσία. Το 1806 πήγε κοντά του και ο αδελφός του ο Γεώργιος. Ασχολήθηκαν από κοινού με το εμπόριο και σταδιακά κατάφεραν να δημιουργήσουν μεγάλη περιουσία. Ο Μάνθος μυήθηκε στην Φιλική Εταιρεία το 1817 και από τότε συνέβαλε στην οικονομική ενίσχυση της Επανάστασης με κάθε μέσο: ενίσχυσε τον Αλέξανδρο Υψηλάντη με 30.000 ρούβλια και καθ’ όλη την διάρκεια του αγώνα προσέφερε πάνω από 50.000 ρούβλια συνολικά για τους σκοπούς της Επανάστασης. Ο Μάνθος, που υπήρξε ο θεμελιωτής της περιουσίας πέθανε το 1824 στην Ρωσία. Και τα δύο αδέλφια στήριξαν τον αγώνα για την ανεξαρτησία, με την οικονομική ενίσχυση απόρων ατόμων και ορφανών και δυστυχισμένων από τις κακουχίες του πολέμου οικογενειών. Μετά τον θάνατο του Μάνθου, ο Γεώργιος, εγκαθίσταται στην Οδησσό απ’ όπου ενήργησε για την ίδρυση της “Σχολής των Ελληνικών Μαθημάτων” στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Μονοδένδρι. Το σχολείο στεγάστηκε στο πατρικό τους σπίτι, στο οποίο τρόφιμοι υπήρξαν πολλά ορφανά παιδιά. Το 1837 ο Γεώργιος εγκαθίσταται στην Αθήνα, κύριος σκοπός του ήταν να πραγματοποιήσει το όνειρο του ιδίου και του αδελφού του: να ιδρυθεί εκκλησιαστική ακαδημία στην ελεύθερη Ελλάδα. Το 1843 μετά τον θάνατο του Γεώργιου Ριζάρη ιδρύεται ιερατική σχολή, η οποία ονομάστηκε Ριζάρειος Εκκλησιαστική Σχολή σύμφωνα με τη διαθήκη του 1840-1841 και αποδοχή των προτάσεών του από την Πολιτεία το 1841. Αρχικά η σχολή βρίσκονταν κοντά στο σημερινό ξενοδοχείο Hilton, σήμερα λειτουργεί στο Χαλάνδρι, ως ανώτερο εκκλησιαστικό φροντιστήριο και γενικό εκκλησιαστικό – πρότυπο λύκειο. Επίσης ευεργετήθηκε η ιδιαίτερη πατρίδα τους το Μονοδένδρι (και όχι μόνο), με την ίδρυση της Ριζαρείου Χειροτεχνικής Σχολής και συνέβαλαν επίσης στην συντήρηση του Ιερού Ναού Αγίου Αθανασίου. […]
Πηγή: λήμμα “Μάνθος και Γεώργιος Ριζάρης” στη Βικιπαίδεια
Πρόδρομος Μποδοσάκης Αθανασιάδης (Κώστας Χατζιώτης)
Στις τέσσερις το πρωί της 18ης Ιανουαρίου 1979 ο Μποδοσάκης άφηνε την τελευταία του πνοή στο σπίτι του, στο Ψυχικό. Η είδηση κυκλοφόρησε αμέσως στην Αθήνα, προκαλώντας την εύλογη συγκίνηση όχι μόνο στους πολλούς φίλους του και στους χιλιάδες εργαζόμενους στις επιχειρήσεις του, αλλά και στον απλό λαό, στο ανώνυμο πλήθος, στα μάτια του οποίου ο Μποδοσάκης φάνταζε κάπως σαν μυθικός ήρωας. Και οι μύθοι δεν πεθαίνουν, δεν είναι δυνατόν να πεθάνουν… Ο θάνατος τον βρήκε σε ηλικία ογδόντα οκτώ ετών, μια ηλικία κατά την οποία οι άνθρωποι (όσοι κατορθώνουν να φθάσουν μέχρι αυτό το προχωρημένο όριο του βίου) συνήθως έχουν προ πολλού αποσυρθεί από κάθε επιχειρηματική και κοινωνική δραστηριότητα, απολαμβάνοντας τη θαλπωρή του σπιτιού τους. Δεν συνέβαινε όμως αυτό με τον Μποδοσάκη, που βρισκόταν στο γραφείο του από πολύ νωρίς, όπως το συνήθιζε, μέχρι λίγες ημέρες πριν από τον θάνατό του. Γι’ αυτό και το άγγελμα του θανάτου του ξάφνιασε. Οι αθηναϊκές εφημερίδες της επομένης, 19 Ιανουαρίου 1979, ήσαν γεμάτες με πολύστηλα ρεπορτάζ από την περιπετειώδη ζωή και το έργο του μεγάλου Έλληνα. .”Πέθανε ο μεγαλύτερος Έλληνας βιομήχανος. Συνέβαλε στην αξιοποίηση του εθνικού πλούτου” ήταν ο τίτλος της εφημερίδας Η Καθημερινή. .”88 ετών απεβίωσε χθες ο Μποδοσάκης, αφού κυριάρχησε επί μισόν αιώνα στην οικονομική ζωή του τόπου”, έγραφε το Βήμα. .”Ξεκίνησε ξυπόλητος και έγινε ο… Μποδοσάκης” ήταν ο τίτλος του εντυπωσιακού εξάστηλου άρθρου της εφημερίδας Τα Νέα. .”Μποδοσάκης Αθανασιάδης: Πρώτα απ’ όλα ήταν πατριδολάτρης” ήταν ο χαρακτηριστικός τίτλος της οικονομικής εφημερίδας Εξπρές. Έτσι τελείωσε η ζωή του Έλληνα επιχειρηματικού θρύλου της στεριάς, που γεννήθηκε στη Μικρά Ασία στα τέλη του 19ου αιώνα.
Επιμέλεια βιβλιοπροτάσεων:
Χαράλαμπος Αντωνόπουλος, εκπαιδευτικός Msc
Βιβλιογραφική έρευνα:
Τάκης Κοντούλης, φοιτητής τμήματος Ιστορίας – Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ
Βάσια Τσακριλή, φοιτήτρια τμήματος Ιστορίας – Αρχαιολογίας ΕΚΠΑ
