Φέτος ας γιορτάσουμε τη μέρα της γυναίκας αλλιώς.
Μια μέρα καθιερωμένη για να μας υπενθυμίζει τον συνεχή αγώνα που πρέπει να δίνουμε για την εξάλειψη της μη ίσης μεταχείρισης των γυναικών, ας μην την αναλώσουμε σε βόλτες ή ερωτικά ποιήματα, ας μην την σπαταλήσουμε μένοντας σε ευχολόγια.
Ας ακούσουμε τη Γυναίκα.
Εκείνη τη Γυναίκα που καλείται να σιωπήσει μπροστά στην άνιση αντιμετώπιση που δέχεται στην οικογένεια και τη δουλειά λόγω φύλου της …
Ας μην αποστρέψουμε το βλέμμα μας από την άστεγη και τοξικομανή που θα συναντήσουμε…
Το θύμα trafficking που εξαναγκάζεται σε εκπόρνευση και την κακοποιημένη σύντροφο που είναι λίγα μέτρα μακριά μας και έχουν κουραστεί να ακούνε ότι δεν ξέραμε.
Την αποφυλακισμένη Γυναίκα που κυκλοφορεί στιγματισμένη αδυνατώντας να βρει δουλειά …
Την μητέρα που μεγαλώνει μόνη της τα παιδιά της δουλεύοντας όλη μέρα και το βράδυ βρίσκει την ψυχική και σωματική δύναμη να παίξει μαζί τους μέχρι να κοιμηθούν…
Ας τιμήσουμε αυτές τις γυναίκες, αμτιμετωπίζοντάς τις όπως τις αγαπημένες μας γυναίκες αν ήταν άστεγες, τοξικομανείς, φυλακισμένες, κακοποιημένες, θύματα trafficking: Ως πρόσωπα, ως εικόνες Θεού, που η αξιοπρέπεια και η ιερότητα δεν έφυγε ποτέ από τη λαμπρότητα της ψυχής τους!
Πρωτοβουλία: Πρόγραμμα για την πρόληψη της ενδοικογενειακής βίας
Ίδρυμα Νεότητας και Οικογένειας της Αρχιεπισκοπής Αθηνών
Περιφέρεια Αττικής
(απόσπασμα)
Κάντε κλικ σε κάθε εικόνα για να δείτε λεπτομέρειες του βιβλίου.
Η ψυχολογία της γυναίκας (Κάρεν Χόρνεϋ)
Η Κάρεν Χόρνεϋ, διεισδυτική και πηγαία ψυχαναλύτρια, όσο ελάχιστοι μετά τον Φρόυντ στην επιστήμη αυτή συνέλαβε καθαρά τη θεμελιώδη σημασία που έχουν οι πολιτιστικοί παράγοντες στη γένεση και ανάπτυξη των ψυχικών διαταραχών. Η Χόρνεϋ προχωρεί πέρ από την έμφαση του Φρόυντ πάνω στις βιολογικές και ψυχολογικές καταβολές των διαταραχών και διαπιστώνει ότι οι εσωτερικές συγκρούσεις του ατόμου ανταποκρίνονται σε κάποια πολιτισμικά πρότυπα. “Ένα άτομο είναι αυταρχικό ή υποταγμένο μόνο κάτω από συγκεκριμένες πολιτιστικές συνθήκες” υποστηρίζει η Χόρνεϋ. Με τις μελέτες της για την ψυχολογία της γυναίκας, η λαμπρή και ακούραστη ερευνήτρια “αντιπαράθεσε στην ανδρικά προσανατολισμένη ψυχολογία του Φρόυντ τη δική της γυναικεία ψυχολογία και άνοιξε δρόμο για μια φιλοσοφία, ψυχολογία και ψυχανάλυση ολοκληρωμένων ανθρώπων που ζουν και αλληλεπιδρούν στο μεταβαλλόμενο περιβάλλον τους”.
Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει τις ιδέες της Κάρεν Χόρνεϋ γύρω από τη γυναικεία ψυχολογία, καθώς και τις διαφορές της με τον Φρόυντ.
Σκαπανέας της ψυχαναλυτικής επιστήμης, η Χόρνεϋ αμφισβήτησε ορισμένες διαπιστώσεις του Φρόυντ και μέσα από τις δικές της ακαταπόνητες κλινικές παρατηρήσεις άνοιξε έναν καινούργιο δρόμο για την κατανόηση της γυναικείας συμπεριφοράς.
Η Χόρνεϋ διαπίστωσε πως ακόμα και ο Φρόυντ ερμήνευε τη γυναίκα κάτω από τις ανδροκρατούμενες αντιλήψεις της εποχής του και πρώτη αυτή στην ιστορία της ψυχιατρικής δημιούργησε τον χωριστό κλάδο της γυναικείας ψυχολογίας.
Στα 15 δοκίμια που αποτελούν το κλασικό πια βιβλίο της «Η ψυχολογία της γυναίκας» εξετάζει τα θέματα της ψυχρότητας, του μονογαμικού ιδανικού, των μητρικών συγκρούσεων, της δυσπιστίας ανάμεσα στα φύλα και άλλα. Το μεγαλείο της βρίσκεται στο γεγονός ότι αξιολογεί τους ψυχολογικούς παράγοντες μέσα στο πλαίσιο των πολιτιστικών δυνάμεων.
Η κακοποιημένη γυναίκα (Λένορ Ουόκερ)
….Ηξερα ακριβώς σε τι έμπλεκα και είμαι μπερδεμένη από το γεγονός ότι ήθελα να τον παντρευτώ. Υπήρχαν δύο είδη κακοποιήσεων ή μάλλον τρία.
Υπήρχαν οι βρισιές, υπήρχε το ξέσκισμα της προσωπικότητάς μου. Και ύστερα ήταν το τρίτο είδος, η σωματική κακοποίηση: να με χτυπά ή να κάθεται επάνω μου και να με βρίζει… και να με χτυπά.
Ετσι, υπήρχαν τρία είδη κακοποιήσεων και μερικές φορές έρχονταν όλα μαζί.
Μπερδεύονται όλα στο μυαλό μου, όταν προσπαθώ να κοιτάξω πίσω και να ξεδιαλύνω αν ήρθαν έτσι σιγά σιγά ή υπήρχαν πάντα.
Γυναίκα και Κατάθλιψη (Deidre Sanders)
Κάθε χρόνο, μία στις πέντε γυναίκες παίρνει ηρεμιστικά, επειδή έχει κατάθλιψη. Κι ένας αριθμός γυναικών προσπαθούν ν’ αντιμετωπίσουν την κατάθλιψή τους χωρίς να πάνε στο γιατρό – επειδή ίσως πιστεύουν πως είναι δυνατό να ξεπεράσουν τα αρνητικά τους συναισθήματα χωρίς τη βοήθεια ειδικού. Αυτό το βιβλίο θα βοηθήσει εσάς και την οικογένειά σας να καταλάβετε τι μπορεί να προκαλέσει την κατάθλιψή σας και πώς μπορεί να ξεπεραστεί. Αναλύει τις πιο συνηθισμένες αιτίες κατάθλιψης, όπως είναι η προεμμηνορρυσιακή τάση, ένας διαλυμένος γάμος, ο τοκετός, η εμμηνόπαυση, ο θάνατος ενός αγαπητού προσώπου, η μοναξιά και πολλές άλλες. Σας λέει τα συμπτώματα, τι πρέπει να κάνετε, τους διάφορους τρόπους ιατρικής αντιμετώπισης και, κυρίως, πώς μπορείτε να βοηθήσετε τον εαυτό σας. Αν νιώθετε κατάπτωση, το βιβλίο αυτό θα σας καθοδηγήσει και θα σας δώσει τις απαραίτητες συμβουλές για να ξεπεράσετε το πρόβλημά σας.
Γυναίκες και Ιστορία (Georges Duby, Michelle Perrot)
Το επιστημονικό συμπόσιο Γυναίκες και Ιστορία, το οποίο οργανώθηκε στο Παρίσι, αποτέλεσε ένα σημαντικό εργαστήριο ιδεών στο πεδίο της ιστορίας των σχέσεων και της διαφοράς των φύλων. Επιστήμονες από διαφορετικούς κλάδους των κοινωνικών επιστημών (ιστορία, ανθρωπολογία, κοινωνιολογία κ.λπ.) συνέβαλλαν με κριτικές και πρωτότυπες παρεμβάσεις στη συζήτηση των μεγάλων επιστημολογικών προβλημάτων που έθεσε η συγγραφή της πεντάτομης Ιστορίας των Γυναικών στη Δύση: αξιολόγηση των πηγών που αναφέρονται στις γυναίκες, χρήση της κλασικής ιστορικής χρονολόγησης, σχέση μεταξύ απεικόνισης και πραγματικής ζωής, παιχνίδι των κυριαρχιών – βία και συγκατάθεση – και της κατανομής των εξουσιών ανάμεσα στα φύλα, συσχέτιση της επιστημονικής προσέγγισης με το κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι. Το Συμπόσιο φέρνει νέες μεθοδολογικές προσεγγίσεις και η προβληματική του επεκτείνεται, οικοδομώντας μια κριτική/ιστορική ματιά μακράς διάρκειας στο παρελθόν, στο παρόν αλλά και στο μέλλον του γυναικείου ζητήματος.
Η κοινωνική θέση της γυναίκας στο έργο του Παπαδιαμάντη (Μαρία Γκασούκα)
Η παρούσα εργασία συμμεριζόμενη τη μαρξιστική άποψη για τη σχέση λογοτεχνίας- κοινωνίας, προσέγγισε το παπαδιαμαντικό έργο από τη σκοπιά του κοινωνικού φύλου (gender). Κατά την ανάλυση υιοθετήθηκε η φιλολογική περιοδολόγηση: ρομαντική περίοδος, σκιαθίτικα διηγήματα, αθηναϊκά διηγήματα, που οδήγησε σε δυο συμπεράσματα:
α) Στις πρώτες ήδη ηρωΐδες του εντοπίζονται διάσπαρτα τα στοιχεία που θα συνθέσουν αργότερα τη φόνισσα και πως οι υπερβάσεις της θρησκευτικότητάς του συντελούνται ήδη σε νεαρή ηλικία. β) Η κοινωνική του ματιά διαφοροποιείται ή εξασθενεί κάθε φορά που εγκαταλείπει τον σκιαθίτικο κόσμο του για να στραφεί στον απωθητικό κόσμο της πρωτεύουσας. Βασική θέση της μελέτης αποτελεί η παραδοχή, πως η φυλετική ασυμμετρία και οι κατηγορίες “΄άνδρες” – “γυναίκες”, είναι κοινωνικές κατασκευές, που διαφοροποιούνται ανάλογα με τις κρατούσες κοινωνικές, οικονομικές, πολιτισμικές και ιστορικές συνθήκες. Ο Παπαδιαμάντης, αν και κάθε άλλο παρά φεμινιστής, δημιούργησε ένα γυναικοκεντρικό έργο, καθώς οι κοινωνίες και οι χώροι που περιγράφει είναι γυναικείες και είναι οι γυναίκες που διαχειρίζονται έμμεσα η άμεσα τις πιο ενδιαφέρουσες κοινωνικές σχέσεις.
Το δεύτερο φύλο (Σιμόν ντε Μπωβουάρ)
“Και στα δύο φύλα παίζεται το ίδιο δράμα της σάρκας και του πνεύματος, της τελικότητας και της υπερβατικότητας· τους ροκανίζει και τους δυο ο χρόνος, τους παραμονεύει ο θάνατος, έχουν και οι δυο την ίδια ανάγκη ο ένας του άλλου· και μπορούν να αντλήσουν από την ελευθερία τους την ίδια δόξα· αν ήξεραν πώς να την απολαύσουν, δεν θα έμπαιναν στον πειρασμό να διεκδικούν απατηλά προνόμια· και τότε θα μπορούσε να γεννηθεί μεταξύ τους η αδελφοσύνη”.
Χειραφέτηση της γυναίκας δεν σημαίνει απαγόρευση των σχέσεών της με τον άντρα, αλλά άρνηση του εγκλωβισμού της στις σχέσεις αυτές.
Η κυκλοφορία του Δεύτερου φύλου στη Γαλλία το 1949 προκάλεσε σκάνδαλο δίχως προηγούμενο· τα 50.000 αντίτυπα της πρώτης έκδοσης εξαντλήθηκαν μέσα σε μία εβδομάδα, ενώ το Βατικανό το περιέλαβε στη “μαύρη” λίστα του. Το βιβλίο που σημείωσε θρίαμβο στην Αμερική και έκανε διάσημη την Μποβουάρ σε όλο τον κόσμο αποτελεί μέχρι σήμερα έναν από τους βασικούς θεωρητικούς πυλώνες του φεμινιστικού κινήματος. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Η γυναίκα στην Αρχαιότητα (Θόδωρος Καρζής)
“Η Γυναίκα στην αρχαιότητα” γράφτηκε χωρίς τις γνωστές εκείνες προκαταλήψεις, που με το μανδύα, είτε του “φεμινισμού”, είτε του “αντιφεμινισμού”, αποχτούν προκαταβολικά την ιδιότητα των εκτελεστών της ιστορικής έρευνας. Μπορεί ο συγγραφέας να τρέφει τα οφειλόμενα απ’ όλους τους άρρενες αισθήματα προς το γυναικείο φύλο, αλλά πραγματεύεται τα γεγονότα που αφορούν το θέμα του χωρίς καμιά διάθεση υποκειμενισμού, που μοιραία θα οδηγούσε στον εξωραϊσμό τους, δηλαδή σε λειψές αλήθειες. Από την άλλη μεριά, όμως, οι ιστορικές πηγές που χρησιμοποιήθηκαν αντιμετωπίζονται με προσοχή και, όπου χρειάζεται, με επιφύλαξη ή σκεπτικισμό, αφού σχεδόν όλες προέρχονται από άντρες, πολλοί από τους οποίους δεν κρύβουν καθόλου το μισογυνισμό τους, με όλα τα ιστορικά “ημαρτημένα” που αυτός συνεπάγεται.
Η γυναίκα στο Μεσαίωνα (Θόδωρος Καρζής)
Αρχαιότητα και Μεσαίωνας είναι δυο εποχές που ανέκαθεν αμιλλώνται σε ιστορικό ενδιαφέρον. Πριν από τον 20ό αιώνα, η πλάστιγγα του ενδιαφέροντος έκλινε αποφασιστικά προς την πλευρά της αρχαιότητας. Ιστορικοί και αρχαιολόγοι τη μελετούσαν εξαντλητικά, μέχρι που ο συνδυασμός μόχθου και φαντασίας των εραστών αυτών του παρελθόντος πέτυχε να διευρύνει απροσδόκητα τα χρονικά της όρια, αναπλάθοντας και θεμελιώνοντας από το μηδέν το πρώτο της κεφάλαιο: την Προϊστορία. Στον αιώνα μας, ιδιαίτερα μετά το πρώτο μισό του, ο συσχετισμός έχει αρχίσει ν’ αλλάζει. Ο “σκοτεινός”, ο απωθητικός, ο άγνωστος, ο λησμονημένος Μεσαίωνας ανασύρεται από τα σκονισμένα ράφια της Ιστορίας και μπαίνει κάτω από το μικροσκόπιο της σύγχρονης επιστημονικής έρευνας.
Η γυναίκα της Νέας Εποχής (Θόδωρος Καρζής)
Η γυναίκα στον 20ο αιώνα (Θόδωρος Καρζής)
Οι γυναίκες της Αρχαίας Ελλάδας (Eva Cantarella)
Το «ολέθριο κακό», κατά τον ιταλικό τίτλο του βιβλίου, είναι, σύμφωνα με τον Ευριπίδη, οι γυναίκες – λόγια που καθρεφτίζουν τον σφοδρό μισογυνισμό που εκδηλωνόταν στις μεταξύ ανδρών και γυναικών σχέσεις στον αρχαίο κόσμο. Ξεκινώντας από τη μελέτη της θέσεως των γυναικών μέσα στα πλαίσια του τότε ποινικού δικαίου η Eva Cantarella επεκτείνει τις έρευνές της στη μυθολογία, αλλά και στην καθημερινή κοινωνική πράξη και τα φιλολογικά έργα – και όχι μόνο σ’ αυτά.
Γυναίκα στην Αρχαία Ελλάδα (Sue Blundell)
Η μελέτη της Sue Blundell, που αντιπροσωπεύει μια απόπειρα να προστεθούν οι γυναίκες στην ιστορία των ανδρών, έχει δύο κύριους αντικειμενικούς σκοπούς: τη μελέτη της ελληνικής κοινωνικής πραγματικότητας των γυναικών και τη μελέτη της θέσης τους στις φιλολογικές και εικαστικές απεικονίσεις. Η συγγραφέας, ξεπερνώντας την κατεστημένη παραδοσιακή ανδροκεντρική αλήθεια για το «σιωπηρό σύνολο» των αρχαίων Ελληνίδων, φέρνει στο φως μία σχεδόν άγνωστη γυναικεία αλήθεια. Ο κεντρικός σκοπός της παραμένει να καλύψει το κενό που θα έπρεπε να καταλάμβαναν οι γυναίκες και οι σχέσεις τους με τους άνδρες στις γενικές ιστορίες της αρχαίας Ελλάδος. Η έρευνα της Blundell καταπιάνεται με την Αρχαϊκή και Κλασική Εποχή (750 π.Χ. – 336 π.Χ.) και καταγράφει παράλληλα τις πολιτικές, κοινωνικές, νομικές και πνευματικές δομές που προσδιόριζαν τη γυναικεία υποκειμενικότητα και την ποιότητα της ζωής των γυναικών.
Η γυναίκα από την αρχαιότητα ως την τεχνολογική επανάσταση (Ντίνα Τάκαρη)
Η εικόνα της γυναίκας στην Αρχαία Ελληνική Λογοτεχνία (Άγγελος Μαρτίνες)
Στο βιβλίο τούτο ο συγγραφέας αποπειράται να αναλύσει την εικόνα της γυναίκας όπως εκφράζεται στα ομηρικά έπη και το πέρασμά της στο ελληνικά επίγραμμα της ελληνιστικής και της αυτοκρατορικής εποχής.
Στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια εμφανίζεται σαφώς ένα πρότυπο ιδανικής γυναίκας που αντανακλάται σένα σύνολο γυναικείων αρετών καθώς και σε καθορισμένους κανόνες συμπεριφοράς που σχετίζονται με το γυναικείο φύλο.
Αυτή η ομηρική ιδέα για το πώς πρέπει να είναι η γυναίκα μεταφέρεται στην ελληνική μεθομηρική ποίηση γενικά καθώς και στο ελληνικά αρχαίο επίγραμμα ειδικά, πράγμα που οφείλεται στην ισχυρή επιρροή που ασκεί ο Όμηρος κατά την αρχαιότητα στον πολιτισμό, την εκπαίδευση και τη ζωή των Ελλήνων.
Σ’ αυτά τα γνωρίσματα που έπρεπε να κατέχουν οι γυναίκες συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι ηθικές και πνευματικές αρετές, το φυσικά κάλλος που διαφυλάσσεται με αιδώ και σύνεση, η επιδεξιότητα και η εργατικότητα στα οικιακά, η παρθενία στα κορίτσια, η συζυγική πίστη στις έγγαμες, η ομόνοια και η συζυγική αγάπη. Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή η εικόνα της γυναίκας που απεικονίζει η ποίηση δεν θεωρείται ένας απλός λογοτεχνικός μύθος που ανήκει εξ ολοκλήρου στο φανταστικό κόσμο αλλά αντανακλά κατά κάποιο τρόπο στους κανόνες και τις συμβάσεις που δέχεται η κοινότητα ως προς αυτό που πρέπει να είναι η γυναίκα και ως προς τη συμπεριφορά που πρέπει να έχει.
Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει για τον αναγνώστη η νεοελληνική μετάφραση των πολυάριθμων έμμετρων επιγραφών που υπάρχουν στο βιβλίο αυτό, η οποία είναι πολλές φορές η πρώτη δημοσιευμένη στα νεοελληνικά.
Η θέση της Ελληνίδας (Ρούλα Κακλαμανάκη)
Η γυναίκα στην Ελλάδα (Μάγδα Νικολαΐδου)
Η Γυναίκα της Υπαίθρου στην Ελλάδα (Ιωάννα Μίχου)
Οι γυναίκες της υπαίθρου στην Ελλάδα αποτελούν το ήμισυ περίπου του αγροτικού πληθυσμού και είναι ένα σημαντικό δυναμικό που συμμετέχει στην παραγωγική διαδικασία και την ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών. Η αγροτική οικογένεια είναι βασική κοινωνικοοικονομική μονάδα. Η γυναίκα είναι η ψυχή, ο μοχλός της οικογένειας και παράγοντας ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές. Είναι εταίρος και μέτοχος στην παραγωγική διαδικασία και στην τελική παραγωγή. Με το βιβλίο επιδιώκεται η προσέγγιση και παρουσίαση της πολυδιάστατης θέσης της Ελληνίδας της υπαίθρου, του ρόλου και της συμβολής της στην ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών.
Η γυναίκα της Αντίστασης (Τασούλα Βερβενιώτη)
Η γενιά της Αντίστασης έζησε και έδρασε με την προσδοκία μιας μελλοντικής κοινωνικής ευτυχίας. Ανάμεσα στο προσωπικό και το πολιτικό, το ατομικό και το συλλογικό συμφέρον, έδωσε προτεραιότητα στο “γενικότερο καλό”.
Η μαζικότερη και η δυναμικότερη εμφάνιση των γυναικών στην Αντίσταση γίνεται ακριβώς στην πιο αιματηρή φάση της Κατοχής. Είναι η περίοδος που οι οργανώσεις υιοθετούν ως μέσο πάλης κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις που γίνονται αποκλειστικά από γυναίκες. Σε αυτή τη φάση σχηματίζονται οι διμοιρίες ανταρτισσών και οι γυναίκες αναλαμβάνουν επικίνδυνα ή “αντρικά” καθήκοντα.
Η γυναίκα στο χρόνο (Σιμόνι Ζαφειροπούλου)
Πολλά πράγματα άλλαξαν τα τελευταία 15 χρόνια που μεσολάβησαν από την α΄ έκδοση του βιβλίου, κυρίως στη ζωή της Ελληνίδας αγρότισσας. Πίσω όμως και πέρα από τις αλλαγές αυτές, η διαχρονική φύση, η βαθιά οντότητα της γυναικείας ύπαρξης, η ζεύξη, το αγκάλιασμα του χθες με το σήμερα παραμένουν αναλλοίωτα. Είναι οι στιγμές της γέννας, της θλίψης… Είναι το βλέμμα του κοριτσιού από το Μουσείο Μπενάκη που «παντρεύεται» με το βλέμμα της αιώνιας Αφροδίτης. Κοντά και μακριά, σύγχρονα και αέναα. Τις σκέψεις αυτές μοιράστηκαν μαζί μου οι άνθρωποι του εκδοτικού οίκου ΜΙΛΗΤΟΣ που ανέλαβαν την επανέκδοση τού βιβλίου, προσφέροντας τη γνώση και την εμπειρία τους. Τους ευχαριστώ όλους ολόψυχα. Ιδιαίτερες ευχαριστίες στη διευθύντρια Άννα Οικονομίδη, της οποίας η βοήθεια υπήρξε πολύτιμη. Θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και το Μουσείο Μπενάκη, πηγές πολύτιμου υλικού. Ειδικότερα τον διευθυντή του Μουσείου Μπενάκη Άγγελο Δεληβορριά και τους συνεργάτες του που με θέρμη, ενθουσιασμό και ευαισθησία βοήθησαν σ’ αυτήν την προσπάθεια. Για ακόμη μια φορά θέλω να ευχαριστήσω τους διευθυντές των Μουσείων και Ιδρυμάτων στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό που με προθυμία παραχώρησαν μέρος του υλικού τους. Και βεβαίως ευχαριστώ όλους τους φωτογράφους – παλαιότερους και νεώτερους. Χάρη στη ματιά τους υπάρχει η αλήθεια του βιβλίου. Τέλος, θερμά ευχαριστώ όλους αυτούς που με εμψύχωσαν, μου έδωσαν ιδέες, δύναμη και πίστη.
Η Ελλάδα είναι γυναίκα (Αναστασία Παρετζόγλου)
Το βιβλίο Η Ελλάδα Είναι Γυναίκα γιορτάζει τις γυναίκες, γιορτάζει τη σύγχρονη Ελληνίδα γυναίκα, το γυναικείο πρόσωπο της Ελλάδας στις αρχές του 21ου αιώνα. Μια σειρά από φωτογραφίες γυναικών συνθέτει ένα εξαιρετικής σημασίας ντοκουμέντο για την περίοδο που τραβήχτηκαν και αποτελεί ένα κομμάτι “ζωντανής μνήμης”, ένα δυναμικό πορτρέτο της εποχής και του πολιτισμού μας. Δίπλα στη φωτογραφία, η δύναμη του λόγου έρχεται να βαθύνει το αποτύπωμα και να το φωτίσει ακόμα περισσότερο. (. . .) Και, βέβαια, η Ελλάδα είναι γυναίκα γιατί κανένας δεν μπορεί να τη φανταστεί χωρίς τη δύναμη, τη σοφία, την αποφασιστικότητα, τη γενναιότητα, την ομορφιά και τη γοητεία της Ελληνίδας όπως υπάρχει παντού γύρω μας και θα τη δείτε να αποτυπώνεται στις σελίδες αυτού του “οδοιπορικού”.
Η ψυχολογία της γυναίκας (Γιόζεφ Ράττνερ)
Από παλιά πιστεύουν μερικοί ότι γνωρίζουν τις ψυχικές ιδιότητες του άνδρα και της γυναίκας. Μιλάνε για τη “γυναικεία” και την “ανδρική” ψυχή: εδώ απαριθμούν ορισμένα γνωρίσματα, που τα θεωρούν σαν “τυπικά” για το ένα ή το άλλο φύλο. Πετυχαίνουν όμως μ’ αυτό κάτι ουσιαστικό; Οι απόψεις μας για τον άνδρα και τη γυναίκα δε σχηματίζονται με προκαταλήψεις; Η σύγχρονη ψυχολογία αποκαλύπτει σε πολλές απόψεις του ανθρώπου προδιατυπωμένες ιδέες, που μεταβιβάζονται από την παράδοση χωρίς να εξετάζωνται κριτικά. Η εικόνα μας για άλλους λαούς, φυλές, θρησκείες είναι σχεδόν πάντα παραμορφωμένη από συναισθηματικές παραστάσεις. Συνήθως προβάλλει κανείς σε ομάδες ανθρώπων, που δεν τις γνωρίζει καλά, τις δικές του αδυναμίες και ανεπάρκειες. Γι’ αυτό ο κριτικός παρατηρητής δε θα αναγνωρίση διόλου τις γνώμες που έχουν σχηματίσει οι άνθρωποι για τους πολιτικούς, θρησκευτικούς και φυλετικούς “γειτόνους” τους. Το ίδιο γίνεται και με την εικόνα που έχει σχηματίσει ο άνδρας στην πορεία της μέχρι τώρα ιστορίας για τη γυναίκα. Δεν ήθελε να λάβη υπόψη του την πραγματικότητα του σεξουαλικού συντρόφου του, αλλά δημιούργησε ένα ιδανικό της θηλυκότητας, που πολλές φορές φαντάζει σα χίμαιρα και συχνά σα μια γελοιογραφία.
Η κοινωνική και επαγγελματική θέση της σημερινής γυναίκας (Ντίνα Τάκαρη)
Η εποχή της γυναίκας (Τζούλιετ Μίτσελ)
Οικονομική και σεξουαλική απελευθέρωση της γυναίκας (Αλεξάνδρα Κολλοντάι)
Το 1975 έχει χαρακτηριστεί ” Έτος της Γυναίκας”. Σ’ όλο τον κόσμο θα γίνουν εκδηλώσεις, θα δοθούν διαλέξεις, θα δημοσιευτούν άρθρα, θα εκδοθούν βιβλία με αντικείμενο τη γυναίκα. Σ’ αυτόν τον κατακλυσμό της κοινωνιολογίας και της φιλολογίας, που θα εμπνέονται από την ιστορική πορεία της γυναίκας, θα επιχειρήσουν αναδρομές στους αγώνες της, εκτιμήσεις για τη σημερινή της θέση, κριτική και αναπροσαρμογή στους στόχους του γυναικείου κινήματος, τομές και προβλέψεις για την εξέλιξή του. Θα τιμηθούν μεγάλες αγωνίστριες που τ’ όνομά τους πέρασε στην ιστορία, θα παρουσιαστούν δυναμικές μορφές από τη στρατιά των γυναικών που συνεχίζουν το έργο των πρωτών με το αρχέγονο πάθος του φύλου τους και τη σύγχρονη μεθόδευση στις επιδιώξεις και στις διεκδικήσεις τους.
Πώς εξηγείται το φαινόμενο αυτό; Για ποιους λόγους φτάσαμε στο σημείο ν’ αφιερώνουμε ” Έτος στη Γυναίκα”; Είναι για να τιμήσουμε την προσφορά και τις κατακτήσεις της ή μήπως μια έντεχνα σκηνοθετημένη διοργάνωση για να υποδηλώσουμε σαν δεδομένη την υποταγή της στο ισχυρό φύλο και να συμβάλουμε στη διαιώνισή της, που εξυπηρετεί κοινωνιολογικά τα συμφέροντα του καπιταλιστικού συστήματος και φυλετικά τον πατροπαράδοτο αντρικό δεσποτισμό;
Αγώνες και νίκες της Ελληνίδας (Κούλα Παπαδοπούλου)
Η καταπίεση της γυναίκας μέσα στο πατριαρχικό και οικονομικό σύστημα, οι αδυναμίες εις βάρος της ακόμα και από τους νόμους, η εκμετάλλευση του μόχθου της, οι σχέσεις της με τους άντρες, η πολιτική της αφύπνιση, οι επιτυχίες και κατακτήσεις της, είναι τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η σύγχρονη Ελληνίδα. Πάνω σ’ αυτά η Κούλα Παπαδοπούλου, αθηναία δικηγόρος, επιχειρεί μια έρευνα-νυστέρι, με επιστημονική αντικειμενικότητα αλλά και αγάπη για τις ομόφυλές της. Βασικά εξετάζει τη θέση τους στα τρία κυριότερα πλαίσια. Το νομικό, το επαγγελματικό, το κοινωνικό. Το έργο της, παρμένο μέσα από τη σημερινή πραγματικότητα, δεν είναι γέννημα ματαιοδοξίας ή παραφυάδα μιας απολιθωμένης παράδοσης. Είναι καρπός κοινωνικών και πολιτικών προβληματισμών. Είναι ανταπόκριση στα άμεσα και ουσιαστικά αιτήματα που δυναστεύουν τα δημιουργικά άτομα της εποχής μας.
Γυναίκα – Δουλιά – Οικογένεια (Ε. Νοβίκοβα, Β. Γιαζίκοβα, Ζ. Γιάνκοβα)
Για την απελευθέρωση της γυναίκας (Αλέκα Παπαρήγα)
Για το γυναικείο ζήτημα (Μαρξ, Ένγκελς, Λένιν)
Γυναίκα και απασχόληση (Λ. Μ. Μουσούρου)
Στις σύγχρονες κοινωνίες, η απασχόληση των γυναικών είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο που, με την έκταση και την δυναμική του, σηματοδοτεί ουσιώδεις κοινωνικές μεταβολές. Πράγματι, η μαζικότητα της γυναικείας απασχόλησης σημαίνει ουσιαστική αναδιάρθρωση τόσο της αγοράς εργασίας όσο και του κοινωνικού βίου – και απαιτεί την επανεξέταση τόσο της λειτουργίας και των μηχανισμών της αγοράς αυτής όσο και της οργάνωσης και της δυναμικής της κοινωνίας. Τα δέκα ζητήματα που συνοπτικά παρουσιάζονται στο βιβλίο αυτό συνιστούν δέκα διαφορετικές προσεγγίσεις του κοινωνικού φαινομένου της γυναικείας απασχόλησης. Με τις προσεγγίσεις αυτές επιχειρείται η επισήμανση όχι μόνον της έκτασης και της σημασίας της αναδιάρθρωσης που προαναφέρθηκε αλλά και της ανάγκης διατύπωσης νέων αναλυτικών εργαλείων, ερμηνευτικών σχημάτων, αξιολογικών εννοιών και συστημάτων τα οποία να επιτρέπουν την παρατήρηση της καινούργιας πραγματικότητας, την περιγραφή της, την αξιολόγησή της, την διαχείρισή της και την πρόβλεψη της περαιτέρω εξέλιξής της.
Είναι η γυναίκα κατώτερη από τον άντρα; (Ανδρέας Λεντάκης)
Για την ισότητα των δύο φύλων (Francois Poulain De La Barre)
“Δεν υπάρχει τίποτε πιο δύσκολο, από το να πούμε τη γνώμη μας για τις γυναίκες. Όταν ένας άντρας λέει καλά λόγια γι’ αυτές, φανταζόμαστε αμέσως πως το κάνει από φιλοφρονητική διάθεση ή από έρωτα και είναι καταφανές, πως οι περισσότεροι, κρίνοντας αυτόν το λόγο από τον τίτλο, θα νομίσουν αρχικά ότι είναι το αποτέλεσμα του ενός ή του άλλου, και θα ευχαριστηθούν πολύ να μάθουν πραγματικά την αιτία και το σκοπό του. Ιδού!”
Η ανθρώπινη φύση της γυναίκας (Lou Andreas – Salome)
Μεγάλος έρωτας του Νίτσε, ερωμένη του Ράινερ Μαρία Ρίλκε, μαθήτρια του Φρόυντ, η Λου Αντρέας-Σαλομέ (1861-1937) υπήρξε μια πραγματική γυναίκα. . . του καιρού μας. Η ευαισθησία, η εξυπνάδα, η αμεσότητα, το πάθος της, την καθιστούσαν ακαταμάχητη όσο ζούσε, και διαποτίζουν όλα τα κείμενά της. Η «Ανθρώπινη φύση της γυναίκας» (1899) αποτελεί μια παθιασμένη εξομολόγηση και ταυτόχρονα μια θερμή συνηγορία υπέρ του έρωτα, ιδωμένου από τη σκοπιά της γυναίκας.
Γυναίκες, φυλή και τάξη (Άντζελα Ντέιβις)
“Ο μύθος του μαύρου βιαστή ανέκυπτε μεθοδικά και ως δια μαγείας κάθε φορά που τα αλλεπάλληλα κύματα βίας και τρόμου που εξαπολύονταν ενάντια στη μαύρη κοινότητα έψαχναν πειστικές εξηγήσεις.
[…] Ο μύθος εξακολουθεί και σήμερα να κάνει την ύπουλη δουλειά της ρατσιστικής ιδεολογίας. Και σίγουρα ένα μεγάλο μερίδιο ευθύνης γι’ αυτό έχει η αποτυχία των περισσότερων θεωρητικών κατά του βιασμού να αναζητήσουν την ταυτότητα του τεράστιου πλήθους των ανώνυμων βιαστών που παραμένουν ατιμώρητοι και ακαταδίωκτοι.
[…] Όμως γιατί σε πρώτη φάση υπάρχουν τόσοι πολλοί ανώνυμοι βιαστές; Μήπως επειδή η ανωνυμία είναι το προνόμιο εκείνων των αντρών που έχουν ένα κοινωνικό στάτους ικανό να τους προστατεύει από διώξεις; Είναι γνωστό ότι λευκοί άντρες, εργοδότες, πολιτικοί, γιατροί, καθηγητές κλπ “επωφελούνται” από γυναίκες που είναι κοινωνικά υφιστάμενες ή κατώτερές τους, τα σεξουαλικά τους ωστόσο αδικήματα σπανίως έρχονται στο φως σε κάποιο δικαστήριο. Δεν είναι λοιπόν πιθανό αυτοί οι άντρες των ανώτερων τάξεων να ευθύνονται για ένα σημαντικό ποσοστό των μη καταγγελθέντων βιασμών; Πολλοί άλλωστε από αυτούς τους αδήλωτους βιασμούς έχουν θύματα μαύρες γυναίκες. Η ιστορική εμπειρία των μαύρων γυναικών καταδεικνύει ότι η ρατσιστική ιδεολογία είναι μια ανοικτή πρόσκληση για βιασμό.
[…] Οι άντρες της εργατικής τάξης, όποιο κι είναι το χρώμα τους, μπορούν να παρακινηθούν στη διάπραξη βιασμού από την πεποίθηση ότι η αρρενωπότητά τους τούς δίνει το δικαίωμα να εξουσιάζουν τις γυναίκες. Όταν οι άντρες της εργατικής τάξης αποδέχονται την πρόσκληση στο βιασμό λόγω της ιδεολογίας περί αντρικής υπεροχής, είναι σαν να αποδέχονται μια δωροδοκία, μια ψευτοανταμοιβή για την κοινωνική και οικονομική τους αδυναμία.
[…] Η τωρινή επιδημία βιασμών εμφανίζεται σε μια περίοδο όπου η τάξη των καπιταλιστών ψάχνει να επανεδραιώσει λυσσασμένα την ισχύ της μέσα σε ένα περιβάλλον διεθνών και εσωτερικών προκλήσεων. Ο ρατσισμός και ο σεξισμός, κεντρικά στοιχεία στην εγχώρια στρατηγική της αυξανόμενης οικονομικής εκμετάλλευσης, γνωρίζουν ώθηση πέρα από κάθε προηγούμενο. Ο πολλαπλασιασμός της σεξουαλικής βίας είναι το κτηνώδες πρόσωπο μιας γενικευμένης εντατικοποίησης του σεξισμού που συνοδεύει την ταξική αυτή επίθεση”. (Από το κείμενο “Βιασμός, ρατσισμός και ο μύθος του μαύρου βιαστή”)
Τώρα πια είσαι γυναίκα! (Fabienne Van Roy)
Για μια νέα ψυχολογία της γυναίκας (Τζην Μπαίηκερ Μίλλερ)
Κατά καιρούς εμφανίζονται βιβλία που επισκιάζουν κάθε προηγούμενο πάνω στο θέμα που ασχολούνται. Το «Για μια νέα ψυχολογία της γυναίκας» είναι ακριβώς ένα από τα βιβλία αυτά.
Η Τζην Μπέικερ Μίλερ καταφεύγει στη δική της πολύχρονη πείρα σαν ψυχαναλύτρια και στις δικές της ενοράσεις σαν γυναίκα, καθώς διατυπώνει με καθαρότητα και συμπάθεια τις ιδέες της για τις γυναίκες και για το μέλλον τους στον κόσμο.
Η Μπέικερ Μίλερ πιστεύει ότι οι ιδιότητες που διαθέτουν οι γυναίκες σε αφθονία –όπως η στοργή, η συνεργατικότητα, η ανιδιοτέλεια έχουν επίμονα υποβαθμιστεί σαν χαρακτηριστικά ενός βοηθητικού φύλου. Δυστυχώς οι γυναίκες αποδέχτηκαν τελικά τη θέση αυτή. Στην πραγματικότητα, υπογραμμίζει η συγγραφέας, οι ιδιότητες αυτές είναι πηγή μιας τεράστιας δύναμης και σαν τέτοια πρέπει να χρησιμοποιηθούν. Η Μπέικερ προτείνει στη συνέχεια τρόπους που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν οι ιδιότητες αυτές ώστε να αλλάξει η ζωή της γυναίκας.
Η Δύναμη της Γυναίκας (Κλαίρη Λυκιαρδοπούλου)
Μια σοβαρή μελέτη, που αναδεικνύει και φωτίζει άγνωστες και αθέατες πτυχές του εσωτερικού κόσμου της Γυναίκας. Μια εργασία που εξετάζει, ψυχολογεί και αναλύει τη γυναικεία προσωπικότητα πολύπλευρα και αντικειμενικά. Ανεβάζει τη γυναίκα στη θέση που της αξίζει και την κάνει υπεύθυνο άνθρωπο και λειτουργό στο ναό της αγάπης και της καλοσύνης.
Πρόσωπα γυναικών, προσωπεία της συνείδησης (Χρυσή Ιγγλέση)
Η έρευνα αναφέρεται στις διαδικασίες συγκρότησης της γυναικείας ταυτότητας στη σημερινή Ελλάδα. Καταγράφει τις εσωτερικές συγκρούσεις και αντιφάσεις όπως βιώνονται από τις γυναίκες κατά το στάδιο του μετασχηματισμού μιας αυστηρά πατριαρχικής κοινωνίας. Παρά τις κατακτήσεις του γυναικείου κινήματος οι τομείς της ερωτικής επιθυμίας, των σπουδών και του επαγγέλματος παραμένουν συμβολικά απαγορευμένο έδαφος για τις σημερινές Ελληνίδες. Οι επιταγές του γάμου και της μητρότητας εξακολουθούν να δρουν περιοριστικά και να αποκλείουν τη δυνατότητα μιας νέας σύνθεσης, που θα επέτρεπε την ελεύθερη έκφραση του γυναικείου δυναμικού.
Στο περιθώριο της ιστορίας : 300 χρόνια γυναικείας καταπίεσης και αγώνων (Σίλα Ρόουμποθαμ)
Γέννημα γυναίκας (Αντριέν Ρίτς)
“Δε διάλεξα εγώ αυτό το θέμα”, γράφει η Αντριέν Ριτς,” με είχε διαλέξει εκείνο από καιρό”.
Η εμπειρία είναι η δική της-ως γυναίκας, ποιήτριας, φεμινίστριας και μητέρας-,αλλά είναι μια εμπειρία που καθορίζεται από το θεσμό, ένα θεσμό που επιβάλλεται σε όλες τις γυναίκες παντού, στο παρελθόν και στο παρόν, είτε έχουν είτε δεν έχουν παιδιά.
Αντλεί από προσωπικά της ντοκουμέντα, από την ιστορία, την έρευνα και τη λογοτεχνία, για να δημιουργήσει ένα έργο τεράστιας σημασίας-ένα έργο που μόνο εκείνη μπορούσε να γράψει.
Αρχίζει με μια οδυνηρά βαθιά εξέταση της ζωής της ως μητέρας τις δεκαετίες του πενήντα και του εξήντα. Ύστερα παραθέτει την ιστορία της σχετικά πρόσφατης ιδέας της μητρότητας “με πλήρες ωράριο”. Από εκεί γυρίζει στην προϊστορία, στη μονομαχία με τη γυναικεία αρχή, όπως ενσαρκώνεται σε σύμβολα και λατρευτικά ειδώλια.
Προχωρώντας στην “πατριαρχική” ιστορία,
περιγράφει το ιουδαιο-χριστιανικό δόγμα της “κατάρας της Εύας” και την αντίληψη του γυναικείου σώματος ως μολυσμένου κι επικίνδυνου.
Η Ριτς λέει: “Μετά τα είκοσι χρόνια μου γέννησα τρία παιδιά μέσα σε τέσσερα χρόνια. Ως μητέρα, βίωσα μεγάλη εσωτερική βία. Αυτό το βιβλίο οφείλεται στη διπλή ανάγκη να επιβιώσω και να εργαστώ. Και το έγραψα εν μέρει για τη νεαρή γυναίκα που ήμουν κάποτε, διχασμένη ανάμεσα σε σώμα και μυαλό, θέλοντας να της δώσω το βιβλίο που αναζητούσε, μια προοπτική που θα εξηγούσε το παρελθόν και θα άνοιγε δρόμους σκέψης και αλλαγής για το μέλλον”.
Το θηλυκό πρόσωπο της εξουσίας (Μαρία Δαμανάκη)
Γυναίκες στην κορυφή. Υπάρχουν, είναι μια πραγματικότητα πια. Όμως γιατί αυτή η πραγματικότητα είναι τόσο εύθραυστη; Το βιβλίο καταγράφει την πορεία της γυναίκας στη δημόσια ζωή στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης. Τη συνάντηση με τα κόμματα και την πολιτική, την εχθρότητα των ανδρικών μηχανισμών, τη σχιζοφρένεια της ταλάντευσης ανάμεσα στο δημόσιο και ιδιωτικό χώρο. Αλλά και την πορεία από την υποτίμηση και την αμφισβήτηση μέχρι την αυτοσυνείδηση, την αυτοπεποίθηση και τη συμφιλίωση με την εξουσία. Η παραδοσιακή πολιτική ισοπέδωσε τον άνθρωπο στο όνομα του παραγωγού, της οικονομίας και της πάλης των τάξεων. Στο σημερινό κατακερματισμένο κόσμο οι πολλές όψεις του ανθρώπινου πλούτου αναζητούν δρόμους έκφρασης. Η γυναίκα στην κορυφή σηματοδοτεί μια μεγάλη πρόκληση. Πρόκληση για την ίδια, αλλά και για το σύνολο του θεσμικού πολιτισμού που οφείλει να αντιπροσωπεύσει και τη γυναικεία διαφορετικότητα. Πως αναδεικνύονται οι γυναίκες στη δημόσια ζωή; Μπορούν να εκφραστούν μέσα στα κόμματα; Έχουν να πουν κάτι διαφορετικό όταν βρεθούν στην κορυφή; Υπάρχει γυναικείος πολιτικός λόγος; Για τις γυναίκες η μεγάλη περιπέτεια της σχέσης με την εξουσία βρίσκεται μόνο στην αρχή!
Η μικρή διαφορά και οι μεγάλες της συνέπειες (Άλις Σβάρτσερ)
«Ούτε οι άντρες ούτε οι γυναίκες είναι σήμερα ευτυχισμένοι. Και οι δύο είναι θύματα, αλλά οι γυναίκες είναι επιπλέον θύματα των θυμάτων». Με τη διαπίστωση αυτή η Άλις Σβάρτσερ αναλύει μια σειρά συγκλονιστικές μαρτυρίες γυναικών που μιλούν για τον εαυτό τους και τη σεξουαλικότητά τους, ξεσκεπάζοντας το μύθο της γυναικείας ψυχρότητας και δείχνοντας ότι μόνο με τη συνειδητοποίηση της γυναικείας τους ταυτότητας οι γυναίκες μπορούν πραγματικά να απελευθερωθούν.
«Η σεξουαλικότητα» γράφει η Σβάρτσερ, «είναι ο άξονας του γυναικείου ζητήματος, καθρέφτης και όργανο παράλληλα της καταπίεσης των γυναικών σε όλους τους τομείς της ζωής. Σ’ αυτή θεμελιώνεται η υποταγή, το αίσθημα ενοχής και η προσήλωση των γυναικών στους άντρες, εμποδίζοντάς τις έτσι να αντιληφθούν πόσο ίδια είναι η μοίρα τους».
Γυναίκες διαφορετικές μεταξύ τους, νοικοκυρές, εργαζόμενες, μορφωμένες και αμόρφωτες, πόρνες, ετεροφυλόφιλες, και ομοφυλόφιλες, γυναίκες απ’ όλες τις τάξεις αποκαλύπτουν μέσα από τα ίδια τους τα λόγια –λόγια αμήχανα μια και ποτέ ως τώρα δεν έχουν καταφέρει να εκφραστούν ανοιχτά– την τρομοκρατία του κοινού ψεύδους περί «ολοκληρωμένης θηλυκότητας».
Μέσα από τις ιστορίες τους, τόσο κοινές, τόσο άμεσες, τόσο γνωστές σε όλες τις γυναίκες, τοποθετούν τη σεξουαλικότητά τους στις πραγματικές της διαστάσεις και αποκαλύπτουν πόσο αυτή υπήρξε ως τώρα η έκφραση κάποιων αντρικών προτύπων μόνο. Οι γυναίκες μπορούν επιτέλους να αναγνωρίσουν ένα μέρος της δικής τους σεξουαλικότητας μέσα από τις φοβισμένες φωνές κάποιων άλλων γυναικών και να αντιληφθούν το μέγεθος της βίας που έχουν υποστεί.
Η αλλοτρίωση της γυναίκας (Κάρλος Καστίγια Ντελ Πίνο)
Η επιτυχημένη γυναίκα (Μπράινα Τάουμπμαν)
Πάρε τη ζωή στα χέρια σου (Nathaniel Branden)
Αυτός ο μικρός οδηγός βοηθάει τις γυναίκες να κατανοήσουν τις ενέργειες που πρέπει να κάνουν, προκειμένου να αποκτήσουν υψηλό αίσθημα αυτοεκτίμησης και να χαρούν τις δυνατότητες και τις εμπειρίες που τους προσφέρει το μακρύ ταξίδι της ζωής τους. Ο συγγραφέας εξηγεί ότι τα θεμέλια μιας υγιούς αυτοεκτίμησης αποτελούν οι παρακάτω έξι βασικές αρετές: να ζεις συνειδητά, να αποδέχεσαι τον εαυτό σου, να έχεις ευθύνη του εαυτού σου, να ορθώνεις το ανάστημά σου, να έχεις στόχους, να διαθέτεις προσωπική ακεραιότητα. Ο N. Branden βρίσκει την ευκαιρία να απαντήσει στα ερωτήματα που συνεχίζουν να βασανίζουν, ίσως πολύ περισσότερο σήμερα, τη σύγχρονη γυναίκα: Είναι εγωισμός να λέω όχι, όταν θέλω να πω όχι; Γιατί φοβάμαι την επιτυχία; Ποιος είναι αυτός που θα με αγαπήσει και θα με κάνει να νιώσω καλύτερα για τον εαυτό μου; Οι αδύναμες γυναίκες είναι πιο επιθυμητές και η ζωή τους είναι πιο εύκολη; Είναι ένα βιβλίο που απευθύνεται στη γυναίκα που επιθυμεί να εισέλθει στο δρόμο της προσωπικής εξέλιξης και της κατάκτησης της ευτυχίας.
Επαναστατικές λύσεις (Μαρία Πολενάκη)
Η εξέγερση των κυριών (Ελένη Βαρίκα)
Η εξέγερση των Κυριών ακολουθεί τα ίχνη μιας κατηγορίας γυναικών μέσα στην οποία αναπτύχθηκε, για πρώτη φορά στα τέλη του 19ου αιώνα, μια φεμινιστική συνείδηση. Εξετάζει τις κοινωνικές συνθήκες ζωής των Ελληνίδων των μεσαίων στρωμάτων, έτσι όπως διαμορφώνεται στα αστικά κέντρα τον 19ο αιώνα, και ιδιαίτερα στην Αθήνα. Διερευνά τους τρόπους με τους οποίους οι γυναίκες των στρωμάτων αυτών προσπάθησαν να υπερβούν ή να ανατρέψουν τους εξαναγκασμούς της κοινωνικής τους θέσης, πώς επωφελήθηκαν από τον εξευρωπαϊσμό και από τις αντιφάσεις της νέας οργάνωσης των κοινωνικών σχέσεων των φύλων στο πλαίσιο του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, τις διαδρομές που ακολούθησαν για να αναπτύξουν μια αυτόνομη δράση, τις μορφές της γυναικείας υποκειμενικότητας και συνείδησης. Τέλος διερευνά τη δομή και την εξέλιξη της φεμινιστικής συνείδησης, την ανατρεπτική δυναμική και τις αντιφάσεις της σκέψης για την ισότητα των φύλων έτσι όπως αναπτύχθηκε στην κεντρική θεματολογία της Εφημερίδας των Κυριών από το 1887 ως το 1908.
Ψωμί και τριαντάφυλλα : Μικροί και μεγάλοι αγώνες της γυναίκας (Συλλογικό έργο)
Μια γυναίκα (Σιμπίλα Αλεράμο)
Η γυναίκα στον αγώνα της ζωής (Πέπη Δαράκη)
Η γυναίκα στη ζωή και στην παράδοση (Πέτρος Ολύμπιος)
Επτά ημέρες μιας γυναίκας (Ναταλία Μπαράσκαγια)
Σήμερα σηκώνομαι στη συνηθισμένη ώρα. Στις έξι και δέκα είμαι κιόλας έτοιμη, μόνο που δεν έχω χτενιστεί. Καθαρίζω μερικές πατάτες (για να είναι έτοιμες όταν θα πρέπει να φτιάξω το βραδινό), γυρίζω το βραστό, κάνω καφέ, ζεσταίνω το γάλα, ξυπνάω τον Ντίμα, πηγαίνω να ξυπνήσω τα παιδιά. Ανάβω το φως στο δωμάτιό τους και λέω δυνατά “Καλημέρα πουλάκια μου”, αλλά δεν κουνιούνται. Κουνάω τον Κόστια, σπρώχνω την Τζούλια, κι έπειτα τους ξεσκεπάζω απότομα και τους δυο: “Εμπρός, σηκωθείτε!” Ο Κόστια κουλουριάζεται κάτω από τις κουβέρτες και κρύβει το πρόσωπό του στο μαξιλάρι. Παίρνω στην αγκαλιά μου την Τζούλια. Αρχίζει να με κλωτσάει και να ουρλιάζει όσο πιο δυνατά μπορεί. Φωνάζει τον Ντίμα να με βοηθήσει αλλά εκείνος ξυρίζεται, έτσι αφήνω τον Κόστια, φοράω στην τρυφερή μου Τζούλια το φανελάκι, τη φόρμα, το φόρεμα ενώ αυτή γλιστράει συνεχώς από τα πόδια μου και πέφτει στο πάτωμα. Στην κουζίνα κάτι σφυρίζει, αχ! Όχι! ξέχασα να κατεβάσω το γάλα!
