Ο Άγιος Χαράλαμπος είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ιερά Μητρόπολη Ηλείας. Μάλιστα, επίκεντρο του λαμπρού εορτασμού του κατά την ημέρα που η εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του είναι ο Πύργος, του οποίου είναι και πολιούχος.
Η παράδοση λέγει πως κατά την θεμελίωση του παρεκκλησίου του Αγίου Χαραλάμπους βοήθησε και ο οπλαρχηγός της επανάστασης Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, καθώς πότιζε το άλογο του σε κοντινή κρήνη.
Ο Άγιος έχει επιτελέσει πολλά θαύματα στην πόλη και την ευρύτερη περιοχή του Πύργου. Το 1860 είχε σώσει την πόλη από την φοβερή πανώλη, ενώ δεν ήταν λίγα τα παιδιά που είδαν στον ουρανό ένα γέροντα με μακριά λευκή γενειάδα να σπρώχνει με το ραβδί του ένα σύννεφο, που αντιπροσώπευε την επιδημία. Το 1918 την έσωσε, επίσης, από επιδημία γρίπης.
Επίσης, επιδημία πανούκλας είχε χτυπήσει τον Πύργο και το 1791, από την οποία, όμως, τον εφύλαξε ο Άγιος Χαράλαμπος, σε αντίθεση με αυτό που έγινε σε Γαστούνη, Λεχαινά και Πάτρα, όπως προκύπτει από τον Κώδικα της Παναγίας της Λεχαινίτισσας (Ντίνος Ψυχογιός).
Το ιστορικό ναΰδριο του Αγίου Χαραλάμπους έκτισε η οικογένεια Βιλαέτη με την εγκατάστασή της στον Πύργο, όταν και έφερε μαζί της από τον τόπο καταγωγής της, τα Βελλά των Ιωαννίνων, και την τιμή του Αγίου Χαραλάμπους, του προστάτη και ευεργέτη της, καθώς και μια παλιά οικογενειακή εικόνα του. Οι Βιλαεταίοι – από τους πρώτους οικιστές του Πύργου μαζί με τους Άχολους – στους οποίους απαντάται και ως βαπτιστικό το όνομα Χαράλαμπος, αποθησαύρισαν το οικογενειακό κειμήλιο της εικόνας του Αγίου (από τον 17ο αιώνα) στο παρεκκλήσι αυτό, το οποίο συνδέθηκε, έκτοτε, αδιάσπαστα με την ζωή του Πύργου.
Όπως μας πληροφορεί η Ιερά Μητρόπολη Ηλείας, στο παρεκκλήσι αυτό συναντιόντουσαν οι οπλαρχηγοί για την προετοιμασία της Επαναστάσεως. Σ’ αυτό συνήθιζε να προσεύχεται ο Γέρος του Μοριά, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, όταν περνούσε από τον Πύργο. Εκεί ορκίσθηκαν επίσης οι επαναστάτες του 1821 από τον Πύργο. Εκεί κατέφευγαν σ’ όλες τις δύσκολες περιστάσεις οι Πυργιώτες, πριν και κατά την Επανάσταση. Το ναΰδριο αυτό καταστράφηκε δύο φορές κατά την Επανάσταση (1821 και 1825), για να κτισθεί στη σημερινή του μορφή μετά την απελευθέρωση.
Άλλη φορά πάλι, στην περίοδο του Ελληνογερμανικού πολέμου, ο Άγιος Χαράλαμπος σκέπασε την πόλη του Πύργου με πυκνά σύννεφα σαν πέπλο, εμποδίζοντας με αυτόν τον τρόπο τα γερμανικά αεροσκάφη να βομβαρδίσουν την πόλη.
Το Βασιλικό Διάταγμα της 3-2-1948, διά του οποίου καθιερώθηκε επισήμως ο εορτασμός του ως πολιούχου του Πύργου δεν αποτελούσε τίποτε άλλο, παρά επισημοποίηση αυτής της ευλάβειας και τιμής και πρακτικής, όπως συνέβαινε ήδη από πολλές δεκαετίες, αν όχι αιώνες.
Επίσης η προστασία του Αγίου δεν έλειψε και στους καταστροφικούς σεισμούς του 1993 που έπληξαν τον Πύργο. Ο Άγιος διαίρεσε τον σεισμό σε τρεις επιμέρους σώζοντας την πόλη και πολλοί είδαν στον ύπνο τους τον Άγιο να τους φανερώνει πως αυτός τους έσωσε. Ακόμα πολλές φορές μετά από λιτανείες της θαυματουργής εικόνας του Αγίου σε περιόδους ανομβρίας τελικά ερχόταν βροχή ανακουφίζοντας τις καλλιέργειες. Ο Άγιος Χαράλαμπος τιμάται στις 10 Φεβρουαρίου με κάθε επισημότητα στον Πύργο στη γειτονική του παρεκκλησίου του Εκκλησία της Αγίας Κυριακής (λόγω ότι ο ναός είναι πιο ευρύχωρος) και μετά ακολουθεί η λιτάνευση της εικόνας του στους δρόμους του Πύργου.
Πηγή: Γιορτή και θαύματα του Πολιούχου Πύργου
Κάντε κλικ σε κάθε εικόνα για να δείτε λεπτομέρειες του βιβλίου.
Το Συναξάρι του Αγίου Χαραλάμπους (Θεοτέκνη Μοναχή)
Άγιος Χαράλαμπος Πολιούχος Πύργου (Ιωάννης Βορβίλας)
Άγιος Χαράλαμπος ο Ιερομάρτυς (Νικολέττα Σκάλκου – Διαμαντίδη, Δρ Χαράλαμπος Μπούσιας)
Ο Άγιος Χαράλαμπος κατήγετο εκ Μαγνησίας της Θεσσαλίας εκεί δε και εμαρτύρησεν
(Γεώργιος Χατζηκώστας)
